علت حساسیت به نور چیست؟

حساسیت به نور وضعیتی است که در آن شخص مبتلا نمی تواند نور شدید را تحمل کند. نام دیگر این بیماری فوتوفوبیا یا نورگریزی است. فوتوفوبیا می تواند به علل مختلف پزشکی ایجاد شود. برخی از علل ابتلا به فوتوفوبیا جزئی بوده و جای نگرانی ندارند. در حالیکه گاهی ابتلا به فوتوفوبیا نشان دهنده ابتلا به بیماری های جدی بوده و جزء  فوریت های پزشکی محسوب می شود. فوتوفوبیا می تواند افراد را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد.

ابتلا به موارد خفیف حساسیت به نور باعث می شود ماندن در اتاقی با نور زیاد برای شما غیر قابل تحمل باشد. در موارد شدیدتر، در معرض هر نوع نوری که قرار بگیرید، در چشم های خود درد شدیدی احساس خواهید کرد.

علائم فوتوفوبیا چیست؟

فوتوفوبیا معمولا با علائمی مانند خستگی، سردرد و حالت تهوع همراه است. برخی دیگر از علائم فوتوفوبیا عبارتند از:

• درد پیشانی
• بیزاری و فرار از نور
• آب ریزش چشم
• حساسیت به نور
• درد یا ناراحتی هنگام مشاهده نور
• احساس خشکی بیش از حد چشم ها
• میل دائم به بسته نگه داشتن چشم ها
• مشکل در خواندن، مشاهده تصاویر یا متن
• بیش از حد روشن به نظر رسیدن یک نور معمولی
• دیدن لکه های رنگی روشن، حتی در تاریکی یا با چشمان بسته

علت حساس شدن چشم به نور (فتوفوبیا) چیست ؟

 

 

شرایط و بیماری های زیادی وجود دارند که می تواند باعث بروز فتوفوبیا شوند. برخی از مهمترین علل ابتلا به نور هراسی در بیماران عبارت است از:

مصرف برخی داروها

مصرف برخی از داروها می تواند به طور موقت باعث ایجاد فتوفوبیا شوند. مصرف داروهایی مانند تتراسایکلین و آنتی بیوتیک، معمولاً با ابتلا به فتوفوبیا مرتبط است. سایر داروهایی که می توانند این اثر را ایجاد کنند، عبارتند از:

• متوترکسات
• ایبوپروفن
• ناپروکسن
• کلروکین
• متیل فنیدا
• هالوپریدول

اختلالات روانپزشکی

اضطراب، افسردگی، روان پریشی، مصرف مواد مخدر و حتی ترک مواد مخدر همه می توانند باعث ایجاد فتوفوبیا شوند. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم معمولا به محرک های اطراف خود بیش از حد حساس بوده و اغلب توسط نورها و صداهای غیرمنتظره آشفته و ناراحت می شوند.

میگرن

فتوفوبیا یکی از شایع ترین علائم میگرن است. میگرن باعث ابتلا به سردردهای شدید می شود. این سردرد ممکن است در اثر عوامل متعددی از جمله تغییرات هورمونی، نوع غذا، استرس و حتی تغییرات محیطی رخ دهد. علائم دیگر میگرن شامل درد ضربان دار در یک طرف سر، حالت تهوع و استفراغ است.

بررسی ها نشان می هد که بیش از 10 درصد از مردم سراسر جهان به میگرن مبتلا هستند. همچنین میگرن در زنان بیشتر از مردان رخ می دهد.

دردهای مختلف سر و صورت

سردردهای تنشی و مشکلات دندانی یکی از عوامل مهم ابتلا به فوتوفوبیا هستند. همچنین التهاب عصب بینایی ناشی از مولتیپل اسکلروزیس که به اختصار  ام اس نام دارد، نیز می تواند چشمان شما را تحریک کرده و باعث ابتلا شما به فتوفوبیا شود. گاهی اوقات، ترس از نور ممکن است اولین علامت یکی از این بیماری ها باشد.

بیماری های مغزی

حساسیت به نور در برخی موارد می تواند ناشی از ابتلا به بیماری های خطرناک مغزی باشد، از جمله:

آنسفالیت

حساسیت به نور در برخی موارد می تواند نشانه ابتلا به آنسفالیت باشد. التهاب حاد بافت مغزی آنسفالیت نامیده می شود. انسفالیت زمانی رخ می دهد که مغز در اثر عفونت ویروسی یا علل دیگر ملتهب شود. موارد شدید آسفالیت می تواند منجر به تشنج و خطر مرگ شود.

مننژیت

مننژیت یک عفونت باکتریایی است با التهاب غشاهای اطراف مغز و نخاع همراه است.  ابتلا به این عفونت باکتریایی می تواند منجر به عوارض جدی مانند آسیب مغزی، کاهش شنوایی التهاب، تشنج و حتی مرگ شود. همچنین عدم تحمل نور شدید نیز یکی دیگر از علائم ابتلا به مننژیت است.

خونریزی زیر عنکبوتیه

خونریزی زیر عنکبوتیه نوعی خونریزی مغزی است که در مغز و بافت های اطراف آن رخ می دهد. این بیماری بسیار کشنده بوده و می تواند منجر به سکته مغزی شود. حساسیت شدید به نور یکی از علائم اولیه این بیماری است.

بیماری های چشمی

چشم جزء یکی از مهمترین و حساس ترین اعضای بدن است. به همین دلیل چشم ها در معرض خطر زیادی برای ابتلا به عفونت و یا سایر بیماری ها قرار دارند. در این وضعیت، چشم شما به اندازه کافی در برابر نور از شما محافظت نمی کند. در نتیجه نور متوسط ​​ممکن است به طرز غیرقابل تحملی روشن به نظر برسد. معمولاً فوتوفوبیا هر دو چشم را به طور مساوی تحت تأثیر قرار می دهد. با این حال، گاهی اوقات ممکن است فتوفوبیا تنها یکی از چشم ها را درگیر کند. بیماری های مختلفی چشمی که می توانند باعث حساسیت شدید به نور و یا فوتوفوبیا شوند، عبارتند از:

سایش قرنیه

قرنیه، بیرونی ترین لایه چشم است. سایش قرنیه که در اصطلاح پزشکی به آن خراش قرنیه نیز گفته می شود یکی از شایع ترین صدمات چشم است. این وضعیت ممکن است در اثر وارد شدن شن، خاک، ذرات فلزی یا سایر مواد در چشم رخ بدهد. سایش قرنیه در صورت عفونی شدن، می تواند منجر به بیماری جدی به نام زخم قرنیه شود.

اسکلریت

قسمت سفیدی چشم در اصطلاح پزشکی صلبیه یا اسکلرا نام دارد. اسکلریت زمانی رخ می دهد که قسمت سفیدی چشم شما دچار التهاب، تورم و قرمزی می شود. تقریبا نیمی از موارد اسکلریت ناشی از بیماریهایی مانند لوپوس است که بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارد. علائم دیگر این بیماری شامل درد چشم، اشک ریزش و تاری دید است.

ورم ملتحمه

ورم ملتحمه در اصطلاح پزشکی کنژنکتیویت نام دارد. این بیماری زمانی رخ می دهد که رگ های خونی موجود در غشای نازک روی سفیدی چشم عفونی یا ملتهب شود. این بیماری عمدتا توسط ویروس ها ایجاد می شود، اما گاهی نیز ممکن است در اثر آلودگی به باکتری ها و آلرژی ها رخ دهد. ورم ملتحمه در صورت عدم درمان به موقع باعث نابینایی خواهد شد. علائم دیگر این بیماری شامل خارش، قرمزی و درد شدید چشم است.

سندرم خشکی چشم

خشکی چشم زمانی رخ می دهد که غدد اشکی شما نتوانند به اندازه کافی اشک تولید کنند. این مساله باعث می شود که چشم ها رطوبت خود را از دست داده و بیش از حد خشک شوند. سندرم خشکی چشم با علائمی مانند سوزش، خارش، التهاب و حساسیت به نور همراه است. عوامل مختلفی از جمله افزایش سن، عوامل محیطی، و مصرف برخی داروها می توانند باعث ابتلا به خشکی چشم ها شوند.

در حساسیت به نور چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

 

برخی بیماری ها که با علائمی مانند حساسیت به نور همراه هستند، خطرناک بوده و جزء فوریت های پزشکی محسوب می شوند. در صورت ابتلا به هر یک از بیماری های زیر باید فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید:

سایش قرنیه

سایش قرنیه می تواند منجر به بروز برخی علائم شود، از جمله:

• تاری دید
• درد یا سوزش
• سرخی و التهاب
• احساس وجود جسم خارجی در چشم

آنسفالیت

آنسفالیت با بروز علائم زیر می تواند منجر به حساسیت به نور شود:

• تب
• سرگیجه
• سردرد شدید
• فلج شدن و بی حسی قسمت هایی از صورت و بدن

مننژیت یکی از موارد دیگری است که منجر به این وضعیت می شود و با علائم زیر همراه است:

• تب و لرز
• سردرد شدید
• گرفتگی گردن
• تهوع و استفراغ

خونریزی زیر عنکبوتیه هم با بروز علائم زیر می تواند منجر به این وضعیت شود:

• کاهش هوشیاری
• تحریک پذیری و گیجی
• بی حسی قسمت هایی از بدن
• سردرد ناگهانی و شدید در قسمت پشت سر

درمان حساسیت چشم به نور (فتوفوبیا) 

 

روش های مختلفی برای درمان فوتوفوبیا وجود دارد. در موارد خفیف استفاده از برخی راهکارهای خانگی می تواند در کنترل علائم بیماری به شما کمک کند. در موارد شدید به درمان های پزشکی و دارویی نیاز خواهد بود. به طور کلی روش های درمان عبارتند از:

مراقبت در منزل

دور ماندن از نور خورشید و خاموش نگه داشتن چراغ های منزل می تواند به کاهش نور هراسی در بیماران مبتلا به فوتوفوبیا کمک کند. همچنین بسته نگه داشتن چشم ها یا پوشاندن آنها با عینک های تیره و رنگی نیز راه دیگری برای کاهش حساسیت شدید به نور است.

درمان های پزشکی

 درمان فتوفوبیا اغلب دو جنبه دارد. یک جنبه شامل تشخیص و درمان علت اصلی است.  زیرا شرایطی که باعث ایجاد نور هراسی می شوند در هر شخصی متفاوت بوده و در نتیجه روش درمان متفاوتی نیز دارند.  به عنوان مثال، اگر به علت بیماری MS دچار نوریت بینایی هستید، برای مدیریت MS به دارو نیاز خواهید داشت. در صورت ابتلا به آب مروارید، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. فتوبیوبیا در برخی بیماران نشانه ابتلا به گلوکوم است. این بیماری برای درمان به دارو یا جراحی نیاز دارد. اگر فتوفوبیای شما ناشی از میگرن باشد، ممکن است به مصرف داروهای بدون نسخه یا با نسخه پزشک نیاز داشته باشید.

جنبه دیگر درمان فتوفوبیا بر تسکین علائم متمرکز است. در مدت زمانی که بیماری زمینه ای شما تحت درمان است، روزها یا حتی هفته ها طول می کشد تا فتوفوبیای شما بهبود یابد.

به طور کلی در صورت حساسیت شدید به نور، فوراً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک قبل از هر چیز معاینه فیزیکی و همچنین معاینات چشم را انجام می دهد. همچنین پزشک ممکن است  درباره فراوانی و شدت علائم سوالاتی را از شما بپرسد تا از این طریق بتواند علت ایجاد نورهراسی را در شما شناسایی کند. نوع درمان به علت زمینه ای و عامل ایجاد بیماری بستگی دارد. برخی از درمان ها عبارتند از:

• دارو و استراحت برای درمان میگرن
• آنتی بیوتیک ها برای درمان ورم ملتحمه
• قطره چشم آنتی بیوتیک برای درمان خراش قرنیه
• اشک مصنوعی برای رفع موارد خفیف خشکی چشم
• مصرف قطره های چشمی برای کاهش التهاب اسکلریت
• درمان های دارویی و در موارد شدید عمل جراحی برای درمان یا کنترل علائم خونریزی زیر عنکبوتیه
• آنتی بیوتیک ها برای درمان مننژیت باکتریایی) شکل ویروسی این بیماری معمولاً طی 2 هفته خود به خود برطرف می شود).
• تجویز داروهای ضد التهاب، استراحت در بستر و مصرف مایعات برای درمان موارد خفیف آنسفالیت (موارد شدید به مراقبت های حمایتی مانند دستگاه تنفس مصنوعی نیاز دارند.)

نکاتی برای پیشگیری از حساسیت چشم به نور

 

 

ممکن است پیشگیری کامل از حساسیت به نور امکان پذیر نباشد، اما با این حال با برخی راهکارها می توانید خطر ابتلا به فوتوفوبیا را کاهش دهید، از جمله:

• برای رفع خشکی چشم از قطره اشک مصنوعی استفاده کنید.
• برای مواردی از فوتوفوبیا که با دارو بهبود نمی یابد، تزریق سم بوتولینوم نتایج خوبی به همراه دارد.
• در صورت امکان از عینک های رنگی و دارای نور سبز استفاده کنید. رنگ سبز در مقایسه با سایر رنگ ها کمتر باعث فوتوفوبیا می شود.
• رعایت نکات بهداشتی مانند لمس نکردن چشم ها و پرهیز از آرایش صورت و به خصوص چشم ها در پیشگیری از ورم ملتحمه بسیار موثر است.
• دریافت واکسیناسیون در برابر آنسفالیت و همچنین اجتناب از قرار گرفتن در معرض گزش پشه و کنه در پیشگیری از آنسفالیت بسیار موثر است.
• مننژیت باکتریایی از راههای مانند عطسه، سرفه از فردی به فرد دیگر سرایت کند. بنابراین برای پیشگیری از خطر ابتلا به این بیماری از تماس با افراد آلوده پرهیز کنید. همچنین شستن مکرر دست ها و واکسیناسیون در برابر مننژیت باکتریایی، می تواند خطر ابتلا به مننژیت را تا حد زیادی کاهش دهد .
• سعی کنید از محرک هایی مانند گرسنه ماندن های طولانی مدت، نور و سروصدای شدید که باعث بروز حملات میگرنی می شوند پرهیز کنید. همچنین هنگام خارج شدن از منزل تا حد امکان وسایلی مانند عینک آفتابی و کلاه همراه خود داشته باشید. این کار به شما کمک می کند تا هنگام قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید بتوانید احتمال فتوفوبیا را به حداقل برسانید.

فوتوفوبیا معمولاً با تعدیل شیوه زندگی مانند استفاده از عینک آفتابی و کم کردن نور چراغ ها قابل کنترل است. با این حال، این بیماری در برخی موارد می تواند نشانه ای از یک مشکل جدی پزشکی یا چشم باشد. بنابراین در صورت ابتلا به فوتوفوبیا، پیش از هر چیز باید به پزشک خود مراجعه کنید تا علت دقیق ابتلا مشخص شود. درمان علت زمینه ای می تواند تا حد زیادی به کاهش علائم شما کمک کند.