شایع ترین عوارض دیابت درمان نشده، شامل رتینوپاتی دیابتی، بیماری کلیوی (نفروپاتی)، نوروپاتی دیابتی و مشکلات ماکرو واسکولار است. این عوارض ممکن است در طولانی مدت بروز کنند و جان بیمار را به خطر بیاندازند. به طور کلی، اگر مبتلایان به دیابت نوع 2، برای درمان و کنترل وضعیت خود تلاش نکنند، ممکن است با عوارض کوتاه مدت و طولانی مدت جدی روبرو شوند. این در حالی است که همین بیماران به راحتی می توانند با رعایت برنامه غذایی، ورزش و مصرف داروهای مورد نیاز و مشورت با یک پزشک حرفه ای در این زمینه از بروز این عوارض جلوگیری کنند.
از طرفی هم در برخی از مبتلایان به دیابت نوع 2، عوارض بیماری به تدریج بروز می کنند و شاید فرد در طولانی مدت متوجه آنها شود. با گذشت زمان، گلوگز خون بالا می تواند آسیب جدی به بدن وارد کند.
عوارض کوتاه مدت دیابت نوع 2 هیپوگلیسمی (گلوکز خون بسیار پایین) و سندرم غیر قند خون پرفشار قند خون (HHNS) است که در این شرایط بیمار، گلوکز خون بسیار بالایی دارد.
عوارض کوتاه مدت دیابت درمان نشده
افت قند خون
کاهش قند خون، نشان دهنده پایین بودن سطح گلوکز خون است. مصرف برخی داروها مانند انسولین یا داروی سولفونیل اوره می تواند در شرایطی مانند رژیم غذایی نامناسب و یا فعالیت بیش از حد منجر به افت قند خون در بدن بیماران شود.
سایر علل احتمالی افت قند خون شامل مصرف داروهای خاص و الکل است. برخی دارو ها مانند آسپرین، در دوزهای بیش از 81 میلی گرم ممکن است سطح گلوکز خون را کاهش می دهد. از طرفی هم مصرف الکل می تواند منجر به آزادسازی گلوکز از کبد شود. علائم و نشانه های کاهش گلوکز خون به راحتی قابل تشخیص است.
برخی از علائم کاهش گلوکز خون، عبارتند از:
- گیجی
- تعریق
- سردرد
- اضطراب
- لکنت زبان
- رنگ پریدگی
- خواب آلودگی
- ضربان قلب سریع
- بی حسی انگشتان، انگشتان پا و لب ها
موارد خفیف افت قند خون و یا همان هیپوگلیسمی را می توان با نوشیدن آب پرتقال یا خوردن یک قرص گلوکز درمان کرد. این موارد به سرعت سطح گلوکز خون شما را افزایش می دهند.
اگر دیابت نوع 2 دارید و انسولین مصرف می کنید، باید همیشه گلوکاگون به همراه داشته باشید. اگر به دلیل افت قند خون بیهوش شوید، به تزریق سریع گلوکاگون نیاز خواهید داشت. گلوکاگون هورمونی است که باعث افزایش سطح گلوکز خون شما می شود.
سندرم غیر کتوتیک هیپرگلیسمی
سندرم غیرکوتوتیک هیپرگلیسمی hyperosmolar) HHNS) به ندرت رخ می دهد. HHNS هنگام افزایش بیش از حد سطح گلوکز خون رخ می دهد که در صورت عدم درمان، می تواند منجر به مرگ شود. HHNS به احتمال زیاد در هنگام بروز یک بیماری زمینه ای رخ می دهد و در سالمندان شیوع زیادی دارد. سندرم غیر کتوتیک هیپرگلیسمی از زمانی شروع می شود که سطح گلوکز خون شما شروع به بالا رفتن می کند. در این شرایط بدن شما سعی می کند از طریق ادرار مکرر تمام قند اضافی را دفع کند. تکرر ادرار ممکن است منجر به کم آبی شدید و تشنگی بیش از حد شود.
متاسفانه اکثرا مبتلایان به دیابت نوع 2 نمی توانند میزان آب مورد نیاز بدن خودشان را تامین کنند. در این شرایط سطح گلوکز خون همچنان بالا می رود و در نهایت ممکن است منجر به کما شود.
برای جلوگیری از سندرم غیر قندس هیپرگلیسمی، باید در هنگام بیماری مراقب سطح گلوکز خون خود باشید. همیشه باید به سطح گلوکز خون خود توجه کنید، اما هنگام بیماری توجه ویژه ای داشته باشید. برای اینکه بتوانید وضعیت خودتان را به خوبی کنترل کنید بهتر است در مورد علائم و شرایط بیماری خودتان با یک مشاور و پزشک با تجربه در این زمینه مشورت کنید. یکی از روش های که به راحتی می توانید با یک متخصص در زمینه بیماری های غدد و متابولیسم ارتباط برقرار کنید و شرایط خودتان را با او در میان بگذارید و مشورت بگیرید، استفاده از خدمات مشاوره آنلاین برای بیماران دیابتی در پزشکت است.
شایع ترین عوارض طولانی مدت دیابت درمان نشده
با کنترل سطح گلوکز خون خود در یک محدوده سالم از طریق برنامه ریزی غذا، فعالیت بدنی و داروها، می توانید از بروز عوارض طولانی مدت دیابت جلوگیری کنید.
این عوارض طی سالیان متمادی ایجاد می شوند و همه آنها مربوط به چگونگی تأثیر سطح گلوکز خون بر رگ های خونی است. با گذشت زمان، گلوکز خون بالا می تواند به رگ های کوچک و بزرگ خونی بدن آسیب برساند.
صدمه به رگ های خونی کوچک شما باعث عوارض ریز عروقی و صدمه به عروق بزرگ شما باعث عوارض ماکروواسکولار می شود.
عوارض ریز عروقی: بیماری چشم، کلیه و عصب
شما رگ های خونی کوچکی دارید که ممکن است در اثر افزایش مداوم گلوکز خون در طول زمان آسیب ببینند. رگ های خونی آسیب دیده، خون را به اندازه لازم منتقل نمی کنند. همین موضوع می تواند منجر به بروز مشکلات دیگری به ویژه در چشم ها، کلیه ها و اعصاب شود.
عوارض دیابت درمان نشده در چشم ها
افزایش بیش از حد سطح گلوکز خون در طولانی مدت می تواند منجر به بروز برخی عوارض در چشم های فرد بیمار شود. آب مروارید و یا رتینوپاتی در بین بیماران مبتلا به دیابت درمان نشده شایع هستند و هر دو می توانند باعث از بین رفتن بینایی بیماران شوند.
برای جلوگیری از مشکلات چشمی مرتبط با دیابت، سطح گلوکز خون خود را کنترل کنند و سالانه معاینه چشم پزشکی انجام دهید.
عوارض دیابت درمان نشده در کلیه ها
یکی دیگر از شایع ترین عوارض دیابت درمان نشده، بروز عوارض دی کلیه ها و بیماری کلیوی که نفروپاتی دیابتی نیز نامیده می شود، است. نفروپاتی دیابتی منجر به اختلال در عملکرد کلیه شده و ممکن است بیمار به دیالیز و یا حتی پیوند کلیه نیاز پیدا کند. دیابت کنترل نشده می تواند باعث از کار افتادن کلیه ها شود که در این شرایط ممکن است کلیه ها قادر به پاکسازی خون و دفع سموم بدن نخواهند بود.
برای جلوگیری از بروز نفروپاتی دیابتی، شما باید هر ساله از نظر میکروآلبومینوریا وضعیت خود را با آزمایش دادن بررسی کنید. ارزیابی سطح میکروآلبومینوریا در بدن یکی از علائم اولیه بروز مشکلات کلیوی است. این آزمایش میزان پروتئین موجود در ادرار را اندازه گیری می کند و به راحتی با نمونه ادرار انجام می شود. وقتی کلیه ها دچار مشکل می شوند، شروع به ترشح پروتئین زیاد می کنند. یک پزشک حرفه ای می تواند به محض تشخیص میکروآلبومینوری، تجویز داروهای مناسب از آسیب بیشتر جلوگیری کنند.
عوارض دیابت درمان نشده در اعصاب
آسیب عصبی ناشی از دیابت به عنوان نوروپاتی دیابتی نیز شناخته می شود، چون هر نوع آسیب دیدگی رگ های خونی می تواند منجر به آسیب اعصاب بدن شود.
انواع مختلف نوروپاتی دیابتی وجود دارد: محیطی، اتونوم، پروگزیمال و کانونی. نوروپاتی محیطی دیابتی شایع ترین شکل آسیب عصبی است و اغلب روی اعصاب دست و پا تأثیر می گذارد. بر همین اساس، مبتلایان به دیابت که وضعیت خود را به خوبی مدیریت نمی کنند، ممکن است در ناحیه پای خود دچار مشکل شوند و علائمی مانند درد، ضعف یا گزگز شدن پا را تجربه کنند.
یکی از عوارض جدی نوروپاتی محیطی دیابتی در پا، زخم های دیابتی است. زخم ممکن است عفونی شود و عفونت آن انتشار یابد. در برخی موارد عدم درمان زخم های دیابتی، می تواند منجر به قطع انگشتان و حتی خود پا شود. برای پیشگیری از بروز و حتی انتشار عفونت، ارزیابی و بررسی منظم وضعیت پاها در بیماران مبتلا به دیابت توسط پزشک متخصص غدد یکی، بسیار مهم است.
عوارض ماکروواسکولار: قلبی و عروقی، مغز و خون
دیابت درمان نشده حتی می تواند رگ های خونی بزرگ بدن را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به تشکیل لخته های خونی و در نتیجه حمله قلبی، سکته مغزی یا انسداد رگ در پاها شود (بیماری عروق محیطی).
برای جلوگیری از بروز بیماری های قلبی و سکته مغزی ناشی از دیابت، حتما باید وضعیت بیماری خود را به خوبی کنترل کنید. همچنین باید یک سبک زندگی سالمی را برای قلب خود انتخاب کنید. بهتر است برای پیشگیری از بروز بیماری های قلبی عروقی، به طور سالانه وضعیت کلسترول خود را چک کنید. پزشک شما باید فشار خون شما را در هر بار مراجعه به مطب بررسی کند. همچنین در هر ویزیت مطب، پزشک باید نبض پای شما را بررسی کند تا از مناسب بودن وضعیت گردش خون شما مطمئن شود.
دیابت نوع 2 با عوارض کوتاه مدت و بلند مدت همراه است، اما کنترل قند خون و درمان به موقع بیماری می تواند از بروز این عوارض به خوبی جلوگیری کند.
باور های غلط در مورد دیابت نوع 2
در حالی که ما اغلب دیابت نوع 2 را به عنوان یک بیماری در بزرگسالان مسن تر در نظر می گیریم، محققان و متخصصان معتقدند که این بیماری، می تواند به دلیل تغییر در رژیم غذایی، سطح فعالیت و نرخ بالاتر چاقی در افراد جوانتر، شیوع بیشتری داشته باشد. هیچ درمانی برای دیابت نوع 2 وجود ندارد، اما می توان آن را کنترل کرد. عصبانیت، ناباوری یا ترس از تغییر سبک زندگی کاملاً رایج است؛ اما مشکل اصلی اینجاست که تشخیص دیابت نوع 2 می تواند منجر به انکار در برخی از افراد شود. برخی از افراد بیماری خود را انکار می کنند. بر همین اساس به دنبال درمان و کنترل وضعیت خودشان نیستند.
از طرفی هم برخی از بیماران به دنبال باورهای غلط و رایج در مورد بیماری خود، در کنترل و درمان دیابت کوتاهی می کنند.
برخی از این باورهای غلط در مورد دیابت درمان نشده، عبارتند از:
باور غلط. اگر در دوره جوانی قند زیادی بخورم، ممکن است به دیابت نوع 2 مبتلا شوم.
واقعیت. خوردن بیش از حد قند به خودی خود به ویژه در اوایل بزرگسالی ممکن است منجر به بروز دیابت نشود. اما خوردن بیش از حد کالری و قند می تواند منجر به افزایش وزن شود. همین اضافه وزن ممکن است منجر به مقاومت به انسولین و دیابت شود.
باور غلط. اگر دیابت داشته باشم، دیگر نمی توانم انواع غذاها را بخورم.
واقعیت. رژیم غذایی برای مبتلایان به دیابت مربوط به تغذیه سالم در حد متوسط است. فرد مبتلا به دیابت هنوز هم می تواند از نان، ماکارونی و دسر لذت ببرد. تفاوت در مورد تعداد وعده های غذایی و همچنین رعایت مصرف سایر مواد غذایی مصرفی است.
باور غلط. دیابت نوع 2 به این معنی است که من مجبور به مصرف انسولین هستم و در مراقبت از این بیماری کوتاهی کردم.
واقعیت. دیابت نوع 2 یک بیماری پیش رونده است. بسیاری از افراد به مرور زمان به انسولین احتیاج دارند تا قندهای خون خود را در یک حد سالم نگه دارند. اما تأخیر انداختن روند پیشرفت بیماری با مصرف داروهای خوراکی و تغییر سبک زندگی، بسیار ممکن است.
افراد اگر در مراحل اولیه بیماری و یا همان وضعیت پیش دیابت، مشکل خود را تشخیص دهند، اغلب با رعایت رژیم های غذایی و کاهش وزن، می تواند سطح قند خون خود را کنترل کنند. همچنین بیشتر بیماران با مصرف داروهای خوراکی می توانند وضعیت قند خون خود را در محدوده سالم نگه دارند. داروهای تزریقی مختلفی برای کنترل سطح قند خون نیز وجود دارد. نه فقط انسولین که بر روی هورمون های مرتبط با ترشح انسولین و اشتها تاثیر زیادی دارند.
آخرین دیدگاه‌ها