سندروم روده نشتی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. به نحوی که به عنوان افزایش نفوذ پذیری روده شناخته می شود و یک بیماری دستگاه گوارشی است که در آن باکتری ها و سموم قادر به نشت از دیواره روده هستند. شواهد علمی زیادی وجود دارد که نشان می دهد روده ممکن است نشت پیدا کند. این وضعیت می تواند با مشکلات سلامتی متعددی همراه باشد.
روده نشتی چیست؟
دستگاه هضم انسان جایی است که مواد غذایی در آن تجزیه شده و مواد مغذی جذب می شود. سیستم گوارش همچنین نقش مهمی در محافظت از بدن در برابر مواد مضر دارد. دیواره های روده به عنوان مانعی عمل می کنند و آنچه را که برای انتقال به اندام های وارد جریان خون می شود را کنترل می کنند.
شکاف های کوچک دیواره روده به نام اتصالات تنگ باعث عبور آب و مواد مغذی می شود. از طرفی هم این شکاف ها مانع عبور مواد مضر خواهد شد. نفوذپذیری روده به عبور مواد از دیواره روده کمک می کند. هنگامی که اتصالات محکم دیواره روده شل شود، روده خاصیت نفوذپذیری بیشتری پیدا می کند. حتی ممکن است منجر به ورود باکتری ها و سموم از روده به جریان خون شود. این پدیده معمولاً «روده دارای نشت» نامیده می شود.
وقتی روده «نشت» می کند و باکتری ها و سموم وارد جریان خون می شوند، می توانند باعث ایجاد التهاب گسترده و احتمالاً واکنش سیستم ایمنی بدن شوند.
علائم احتمالی سندروم روده دارای نشت شامل نفخ، حساسیت های غذایی، خستگی، مشکلات گوارشی و مشکلات پوستی است.
چه عواملی باعث روده نشتی می شود؟
پروتئینی به نام زونولین تنها تنظیم کننده شناخته شده نفوذپذیری روده است. وقتی این پروتئین در افراد مستعد ژنتیکی فعال شود، می تواند منجر به نشت روده گردد. دو عاملی که باعث ترشح زونولین می شود، باکتری های موجود در روده و گلوتن است که پروتئین موجود در گندم و سایر غلات محسوب می شود.
با این حال، برخی بررسی ها نشان داده اند که گلوتن فقط در افراد مبتلا به بیماری هایی مانند بیماری سلیاک یا سندروم روده تحریک پذیر، نفوذپذیری روده را افزایش می دهد.
عوامل متعددی در بروز سندروم روده نشتی نقش دارند، از جمله:
- التهاب. التهاب مزمن در بدن می تواند به سندروم روده منجر شود.
- مصرف بیش از حد الکل. مصرف زیاد الکل احتمال دارد نفوذپذیری روده را افزایش دهد.
- استرس. استرس مزمن عاملی در ایجاد اختلالات گوارشی متعدد از جمله نشت روده است.
- کمبود مواد مغذی. کمبود ویتامین A، ویتامین D و روی هر کدام در افزایش نفوذپذیری روده نقش دارند.
- مصرف بیش از حد قند. رژیم غذایی ناسالم سرشار از قند، به ویژه فروکتوز، به عملکرد سد دیواره روده آسیب می رساند.
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs). استفاده طولانی مدت از NSAID ها مانند ایبوپروفن می تواند نفوذپذیری روده را افزایش دهد و به نشت روده کمک کند.
- رشد بیش از حد مخمر. مخمر به طور طبیعی در روده وجود دارد، اما رشد بیش از حد مخمر احتمال دارد به نشت روده کمک کند.
- روده ضعیف. میلیون ها باکتری در روده وجود دارد که برخی مفید و تعدادی هم مضر هستند. وقتی تعادل بین این دو به هم بخورد، می تواند بر عملکرد سد دیواره روده تأثیر بگذارد.
چه عوامل خطر بروز روده نشتی را افزایش می دهد؟
متخصصان هنوز دقیقاً نمی دانند چه عواملی باعث ایجاد سندروم روده می شود. با این حال، عوامل خطر مختلفی می توانند میکروبیوتای روده را مختل کرده و منجر به بروز این وضعیت شوند. این عوامل خطر برای بروز روده نشتی، عبارتند از:
- دیابت
- عفونت ها
- مصرف الکل
- تغذیه نامناسب
- اختلالات خود ایمنی، مانند لوپوس
بیماری های مرتبط با سندروم روده نشتی کدامند؟
بسیاری از مطالعات افزایش نفوذپذیری روده را با چندین بیماری مزمن مرتبط دانسته اند.
بیماری سلیاک
بیماری سلیاک، نوعی بیماری خود ایمنی است که با حساسیت شدید به گلوتن مشخص می شود. گلوتن بلافاصله پس از مصرف میزان نفوذ روده را در بیماران سلیاک افزایش می دهد.
دیابت
برخی شواهد نشان می دهد که افزایش نفوذ پذیری روده در بروز دیابت نوع 1 نقش دارد. دیابت نوع 1 به دلیل تخریب خود ایمنی سلول های بتا انسولین در لوزالمعده ایجاد می شود.
واکنش ایمنی مسئول تخریب سلول های بتا احتمال دارد توسط «نشت» مواد خارجی از روده ایجاد شود. یک بررسی نشان داد که 42٪ از افراد مبتلا به دیابت نوع 1 سطح زونولین را به طور قابل توجهی افزایش داده اند. زونولین تعدیل کننده نفوذپذیری روده شناخته شده است.
بیماری کرون
افزایش نفوذ پذیری روده نقش مهمی در بیماری کرون دارد. کرون یک بیماری هضم مزمن است که با التهاب مداوم دستگاه روده مشخص می شود.
سندروم روده تحریک پذیر
بررسی ها نشان داده است که احتمال ابتلا به نفوذپذیری روده در افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر (IBS) بیشتر است.
IBS یک اختلال گوارشی است که با اسهال و یبوست مشخص می شود. یک مطالعه نشان داد که افزایش نفوذپذیری روده به ویژه در مبتلایان به اسهال IBS شایع است.
حساسیت غذایی
چند بررسی نشان داده است که افراد مبتلا به آلرژی غذایی اغلب دچار عملکرد روده ای می شوند.
روده نشتی باعث می شود پروتئین های غذایی از سد روده عبور کرده و پاسخ ایمنی را تحریک کنند. پاسخ ایمنی به پروتئین غذایی که به عنوان آنتی ژن شناخته می شود، همان آلرژی غذایی است.
میکروبیوتای روده و سندروم روده دارای نشت
روده ها همچنین میزبان تعداد زیادی از باکتری ها به نام میکروبیوتای روده هستند. این باکتری ها به هضم غذا کمک می کنند، از دیواره روده و از عملکرد طبیعی ایمنی حمایت می کنند. LGS احتمال دارد منجر به عدم تعادل در میکروبیوتای روده شود.
عدم تعادل در میکروبیوتای روده می تواند پاسخ ایمنی بدن را تحریک کند. این منجر به التهاب روده و افزایش نفوذپذیری روده (IP) می شود. IP باعث می شود که مواد به راحتی از روده ها و به جریان خون نشت می کنند.
روده نشتی احتمال دارد به چندین وضعیت سلامتی کمک کند که عبارتند از:
- دیابت
- بیماری کرون
- بیماری سلیاک
- بیماری مزمن کبدی
- حساسیت های غذایی
- سندروم تخمدان پلی کیستیک
- سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
نشت روده احتمال دارد در بروز شرایط بهداشت روانی مانند اضطراب و افسردگی نقش داشته باشد.
علاوه بر آن، کودکان اوتیستیک اغلب دچار مشکلات گوارشی قابل توجهی مانند یبوست، اسهال و استفراغ می شوند.
چگونه می توان سلامت روده خود را بهبود بخشید؟
یکی از راه های داشتن روده سالم افزایش تعداد باکتریهای مفید در آن است.
- ورزش منظم می تواند به بهبود هضم غذا کمک کند.
- مصرف کربوهیدرات تصفیه شده خود را محدود کنید. باکتری های مضر با مصرف شکر رشد می کنند و مصرف بیش از حد قند می تواند به عملکرد دیواره روده آسیب برساند.
- یک مکمل پروبیوتیک مصرف کنید. پروبیوتیک ها باکتری های مفیدی هستند که می توانند سلامت روده را بهبود ببخشند. مکمل های پروبیوتیک برای بیماری های دستگاه گوارش مفید است.
- مقدار زیادی غذای پر فیبر بخورید. فیبرهای محلول که در میوه ها، سبزیجات و حبوبات وجود دارد، باکتری های مفید روده را تغذیه می کنند.
- استفاده از NSAID ها را محدود کنید. استفاده طولانی مدت از NSAID ها مانند ایبوپروفن ممکن است در ایجاد سندروم روده نقش دارد.
از آنجا که بسیاری از پزشکان نشت روده را به عنوان یک بیماری پزشکی نمی شناسند، هیچ درمان استانداردی وجود ندارد. با این حال، برخی از تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی احتمال دارد به افراد در بهبود سلامت روده کمک کند. این تغییرات می تواند علائم نشت روده را کاهش دهد.
نکات زیر در رژیم غذایی می تواند به بهبود سلامت روده کمک کند:
- خوردن گوشت، لبنیات و تخم مرغ کمتر
- جلوگیری از افزودن شکر و شیرین کننده های مصنوعی
- خوردن پروبیوتیک بیشتر برای تقویت باکتریهای مفید روده
- خوردن غذاهای غنی از فیبر پری بیوتیک، مانند سبزیجات و غلات کامل
تغییرات سبک زندگی زیر می تواند هضم را بهبود بخشد و از روده سالم حمایت کند:
- ورزش منظم
- ترک سیگار
- کاهش استرس
- هر شب خواب کافی
- اجتناب از استفاده غیرضروری از آنتی بیوتیک ها
حرف آخر
سندروم روده نشت باعث عبور باکتری ها از طریق شکاف دیواره های روده به جریان خون می شود.
دستگاه گوارش (GI) لوله ای از اندام های متصل است که از دهان به مقعد منتهی می شود. اندام های دستگاه GI شامل:
- مری
- معده
- روده های کوچک و بزرگ
آنزیم های گوارشی موجود در معده و روده باریک مواد مغذی موجود در غذا را تجزیه کرده و به مولکول های کوچکتر تبدیل می کنند که بدن از آنها برای انرژی، رشد و ترمیم استفاده می کند. روده ها همچنین در محافظت از بدن در برابر باکتری ها و سموم مضر نقش اساسی دارند. دهانه های محکم دیواره روده باعث می شود آب و مواد مغذی در داخل خون جریان داشته و مواد مضر را در داخل آن نگه دارد. در LGS، این دهانه ها پهن تر می شوند و اجازه می دهند ذرات غذا، باکتری ها و سموم مستقیماً وارد جریان خون شوند.
آخرین دیدگاه‌ها