بهترین رژیم غذایی برای سرطان کبد در این مقاله از پزشکت بررسی شده است. به طور کلی مبتلایان به سرطان کبد باید رژیم غذایی خاصی را به منظور بهبود و تسکین علائم خود رعایت کنند. کبد فرد بالغ به اندازه یک توپ فوتبال است. كبد بزرگترین اندام داخلی بدن شماست و در ربع فوقانی سمت راست حفره شکمی، درست بالای شکم و زیر دیافراگم شما قرار دارد. کبد شما برای عملکردهای متابولیک بدن و سیستم ایمنی حیاتی است. بدون کبد فعال، نمی توانید زنده بمانید.
انواع مختلفی از بیماری ها وجود دارند که می توانند بر کبد تأثیر بگذارند. یکی از این موارد سرطان است. هنگامی که سرطان در کبد ایجاد می شود، سلول های کبد را از بین می برد و در عملکرد طبیعی کبد اختلال ایجاد می کند. کارسینوم کبدی شایع ترین نوع سرطان کبد است انواع دیگر، مانند هپاتوبلاستوم و کلانژیوکارسینوم داخل کبدی، بسیار کمتر رخ می دهد.
شایع ترين سرطان در کبد سرطانی است که از قسمت دیگری از بدن مانند ریه ، روده بزرگ یا سینه انتشار یافته است (متاستاز). هنگامی که سرطان کبد دارید، مصرف یک رژیم غذایی متعادل باعث بهبودی می شود و از سلامت کلی شما حمایت می کند. علائم سرطان کبد و عوارض جانبی برخی درمان ها ممکن است بر توانایی شما در تغذیه تأثیر بگذارد.
برای مثال، ممکن است دچار از دست دادن اشتها، حالت تهوع، استفراغ یا اسهال شوید. برای کمک به رفع نیازهای تغذیه ای خود، پزشک ممکن است تغییراتی را در رژیم غذایی یا عادات غذایی شما توصیه کند. آنها همچنین ممکن است شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهند که می تواند رژيم غذايی بهتری ارائه دهد.
محل درد سرطان کبد
درد سرطان کبد معمولاً در سمت راست بالای ناحیه شکم، نزدیک تیغه شانه راست متمرکز است. درد گاهی اوقات می تواند به پشت نیز کشیده شود. همچنین می توان آن را در قسمت پایین سمت راست قفسه سینه احساس کرد. این درد ممکن است با التهاب در شکم ، پاها و مچ پا همراه باشد.
افراد مبتلا به سرطان کبد یا سرطانی که به کبد انتشار یافته است می توانند درد را از منابع متعددی تجربه کنند، از جمله:
- تومورها. درد مرتبط با سرطان کبد می تواند ناشی از تومور در کبد باشد.
- کشش کپسول. کشش کپسول در اطراف کبد می تواند باعث ناراحتی شود.
- درد ارجاع شده. ناراحتی و درد همچنین می تواند ناشی از درد ارجاعی بخاطر بزرگ شدن کبد باشد که به اعصاب زیر دیافراگم فشار وارد می کند. این ممکن است منجر به درد در شانه راست شود، زیرا برخی از اعصاب زیر دیافراگم به اعصاب آنجا متصل می شوند.
- درمان. درد می تواند نتیجه درمان باشد، داروهای سرطان عامل ایجاد ناراحتی در دستگاه گوارش و حالت تهوع شناخته شده است . همچنین جراحی (اگر انجام شده باشد) می تواند باعث درد بعد از عمل شود .
- علل اساسی. اگر سرطان کبد به دلیل سیروز ایجاد شده باشد، گاهی اوقات درد از تومور نیست، بلکه از سیروز است.
درمان درد سرطان کبد
درمان درد مرتبط با سرطان کبد می تواند اشکال مختلفی داشته باشد.
دارو
داروهای ضد درد معمولا به صورت خوراکی یا داخل وریدی تجویز می شوند. برای متاستازهای کبدی، داروهای مسکن رایج عبارتند از:
- کورتیکواستروئیدها مانند دگزامتازون
- مواد افیونی مانند مرفین، ترامادول و اکسی کودو ان ای
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (Advil, Motrin)
- تشعشع می تواند تومور را کوچک کرده و بخشی یا تمام درد ناشی از آن را تسکین دهد.
بلوک های عصبی
گاهی اوقات درد سرطان کبد را می توان با تزریق یک بی حس کننده موضعی در داخل یا نزدیک اعصاب شکم تسکین یا کاهش داد.
درمان های جایگزین برای درد سرطان کبد
برخی از افراد مبتلا به درد شدید سرطان کبد برای درمان درد خود به درمان های مکمل روی می آورند. کلینیک مایو درمان های تکمیلی زير را پیشنهاد می کند:
- يوگا
- ماساژ
- طب فشاری
- طب سوزنی
- موزیک درمانی
دستورالعمل های تغذیه و رژیم غذایی
در حال حاضر هیچ رژیم غذایی برای افراد مبتلا به سرطان کبد توصیه نمی شود. پزشك شما احتمالاً شما را به مصرف طیف گسترده‌ای از غذاهای غنی از مواد مغذی مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و منابع پروتئین بدون چربی تشویق می‌کند. دریافت کالری و مواد مغذی کافی مهم است. اگر به دلیل از دست دادن اشتها، حالت تهوع یا علائم دیگر، تغذیه برایتان سخت است، ممکن است مصرف مغزيجات و وعده های غذایی کوچکتر به صورت مکرر مفید باشد.
نوشیدنی هایي با پروتئین زياد و کالری بالا مانند میلک شیک یا مکمل های غذایی مایع نیز ممکن است کمک کننده باشد. هیدراته ماندن نیز مهم است، به خصوص اگر استفراغ، اسهال یا یبوست داشته اید. پزشك شما می تواند راهنمایی های تغذیه ای خاص تری ارائه دهد. آنها می توانند به ایجاد یک برنامه غذایی مناسب بر اساس نیازهای شما کمک کنند.
رژیم کتو
کربوهیدرات ها منبع اصلی سوخت بدن شما هستند. رژیم کتوژنیک (کتو) دارای کربوهیدرات بسیار کم و چربی زیاد است. در رژیم کتو، حدود 5 تا 10 درصد از کالری روزانه شما از کربوهیدرات ها، 80 درصد از چربی و 10 تا 15 درصد باقی مانده از پروتئین تامین می شود. کاهش شدید کربوهیدرات ها، بدن شما را در حالت کتوز قرار می دهد، جایی که در سوزاندن چربی برای انرژی بسیار کارآمد می شود.
کبد شما همچنین شروع به تولید کتون و اسیدهای چرب برای انرژی می کند. اینها از سلول های سالم حمایت می کنند اما از سلول های سرطانی حمایت نمی کنند. تحقیقات انجام شده در سال 2020 نشان داد که پیروی از رژیم کتو ممکن است به کاهش رشد سلول های سرطانی کمک کند. محققان خاطرنشان می کنند که رژیم کتو ممکن است سلول های سرطانی را نسبت به شیمی درمانی، پرتودرمانی یا برخی درمان های هدفمند حساس تر کند.
محققان همچنین بيان کردند که رژیم کتو تأثیری بر رشد تومور ندارد و حتی ممکن است رشد تومور را در انواع خاصی از سرطان ها افزایش دهد. انواع مختلف تومورها ممکن است به طرق مختلف به رژیم غذایی پاسخ دهند. تحقیقات بیشتری در مورد فواید و خطرات بالقوه پیروی از رژیم کتو در هنگام ابتلا به سرطان کبد مورد نیاز است.
مواد غذایی مفيد
داشتن یک رژیم غذایی متعادل با غذاهای غنی از فیبر فراوان برای حمایت از عملکرد کبد لازم است. برای حفظ سلامتی، پزشك ممکن است شما را به مصرف طیف گسترده ای از موارد زیر تشویق کند:
- آجیل و دانه ها
- میوه ها و سبزیجات، مانند سیب و سبزیجات برگ دار
- محصولات لبنی کم چرب مانند شیر بدون چربی، پنیر و ماست
- غلات کامل مانند نان سبوس دار، برنج قهوه ای، کینوا و جو دوسر
- منابع پروتئین بدون چربی مانند مرغ بدون پوست، ماهی، توفو و لوبیا
در برخی موارد، پزشك ممکن است شما را تشویق کند که کالری یا پروتئین دریافتی خود را افزایش دهید. این ممکن است به بهبود و عملکرد کبد کمک کند. پزشك ممکن است مصرف برخی مکمل های غذایی را به شما توصيه کند. به عنوان مثال، تحقیقات در سال 2015 نشان می دهد که مکمل اسید آمینه شاخه ای (BCAA) ممکن است به بهبود عملکرد کبد در افراد مبتلا به سرطان کبد کمک کند.
غذاهایی که باید از آنها اجتناب کنید
برای بهبود سلامتي و عملکرد بهتر کبد، پزشك ممکن است توصيه کند که غذاهایی را که دارای مقادیر زیادی هستند محدود کنید:
- الکل
- چربی های اشباع یا ترانس، مانند گوشت قرمز، شیر پرچرب و شیرینی
- قندهای اضافه شده، مانند نوشیدنی های شیرین، کیک، کلوچه و آب نبات
- نمک ها مانند سوپ های کنسرو شده غنی از سدیم، گوشت های پخته شده و چیپس
مصرف برخی از غذاهای پرکالری نیز می تواند به شما در دریافت انرژی مورد نیاز بدن کمک کند. اگر به دلیل از دست دادن اشتها یا علائم دیگر برای شما سخت است که غذا بخورید، این ممکن است بسیار مهم باشد. پزشك می تواند به شما کمک کند یاد بگیرید چگونه نیازهای غذایی خود را متعادل کنید. پزشك احتمالاً شما را تشویق می کند که از الکل اجتناب کنید.
مهم است که از مصرف ماهی یا صدف نیم پز مانند صدف خام یا سوشی خودداری کنید. غذاهای دریایی خام و نیم پز ممکن است حاوی باکتری هایی باشند که باعث بیماری جدی در افراد مبتلا به بیماری کبدی شوند. برخی از افراد مبتلا به سرطان کبد انواع دیگری از بیماری کبدی را نیز دارند که ممکن است نیاز به تنظیم رژیم غذایی بیشتری داشته باشد.
اگر بیماری مجرای صفراوی دارید، ممکن است پزشک استفاده از جایگزین های چربی را توصيه کند. اگر هموکروماتوز یا هپاتیت C دارید، ممکن است به شما توصیه کنند که غذاهای غنی از آهن مانند غلات غنی شده با آهن را محدود کنید.
رژیم غذایی مناسب بعد از جراحی
بسته به وضعیت و سلامت کلی شما، برنامه درمانی توصیه شده شما برای سرطان کبد ممکن است شامل جراحی باشد. پس از جراحی، بدن شما نیاز به دریافت کالری و مواد مغذی کافی برای بهبودی شما دارد. سوء تغذیه ممکن است خطر عوارض جراحی را افزایش دهد. اگر معده شما داراي مشكل است، ممکن است توصيه شود غذاهای ملایمی مانند برنج ساده، نان تست و مرغ بدون مزه بخورید. یبوست بعد از جراحی شایع است. ممکن است مصرف مکمل فیبر برای شما مفید باشد. پزشك شما ممکن است یک ملین ملایم را نیز توصیه کند.
اگر مصرف غذای کافی قبل یا بعد از جراحی برایتان سخت است، ممکن است پزشک مکمل‌های غذایی خوراکی را تجویز کند. آنها همچنین ممکن است شما را به مصرف نوشیدنی های غنی شده از نظر تغذیه ای، پودینگ ها یا پودرهایی که می توانند با مایعات مخلوط شوند تشویق کنند. برخی از افراد باید قبل یا بعد از جراحی یک لوله تغذیه در معده خود قرار دهند. این به عنوان تغذیه روده ای شناخته می شود.
پیش آگهی رژیم غذایی سرطان کبد
دریافت کالری کافی، پروتئین و سایر مواد مغذی برای ارتقاء بهبودی و سلامت کلی در هنگام ابتلا به سرطان کبد ضروری است. سوءتغذیه ممکن است خطر عوارض را افزایش دهد، شانس بقای شما را کاهش دهد و کیفیت زندگی شما را کاهش دهد. از پزشك خود بپرسید که چه غذاهایی را باید بخورید، محدود کنید یا از آن اجتناب کنید تا به محافظت از کبد و تامین نیازهای غذایی بدنتان کمک کند. اگر برای شما سخت است که به اندازه کافی غذا بخورید یا فکر می کنید ممکن است در خطر سوء تغذیه باشید، به پزشك خود اطلاع دهید.
سخن آخر
درد یکی از عوارض جانبی رایج سرطان کبد و درمان سرطان کبد است. مهم است که با پزشک خود صحبت کنید و در مورد گزینه هایی که برای کاهش درد شما دارند اطلاعاتی بخواهید. به آنها در مورد محل درد، شدت آن، آنچه به نظر می رسد باعث بهبود آن می شود و آنچه به نظر می رسد آن را بدتر می کند، بگویید. صحبت آشکار با پزشک در مورد درد می تواند به او کمک کند تا تصمیمات درمانی را اتخاذ کند که به بهبودی شما کمک می کند و ناراحتی شما را کاهش می دهد.
