تا دیر نشده علائمتو بگو، پزشکتو بگم:
آزمایش خون CA-125، میزان پروتئینی به نام CA-125 (آنتی ژن سرطانی 125) را در خون اندازه گیری می کند. سطح CA-125 در بسیاری از زنان مبتلا به سرطان تخمدان بالا است. تخمدان ها، یک جفت غده تولید مثل زنانه هستند که تخمک ها را ذخیره کرده و هورمون های زنانه تولید می کنند.
سرطان تخمدان، زمانی بروز پیدا می کند که رشد سلولی کنترل نشده ای، در تخمدان یک زن، وجود داشته باشد. سالانه افراد زیادی در اثر ابتلا به این بیماری می میرند. به عنوان مثال، سرطان تخمدان، پنجمین علت شایع مرگ ناشی از سرطان در زنان در ایالات متحده آمریکا است.
از آنجایی که سطوح بالای CA-125، می تواند نشانه ای از بیماری های دیگر به غیر از سرطان تخمدان باشد، این آزمایش برای غربالگری زنانی که در معرض خطر کمی برای ابتلا به این بیماری قرار دارند، استفاده نمی شود. آزمایش خون CA-125 اغلب بر روی زنانی انجام می شود که قبلاً سرطان تخمدان آن ها تشخیص داده شده است. این تست، می تواند به شما کمک کند که بفهمید آیا درمان سرطان موثر بوده و یا اینکه سرطان شما پس از اتمام درمان، عود کرده است یا خیر.
نام های دیگر این آنتی ژن سرطانی، عبارت اند از آنتی ژن سرطان 125، آنتی ژن گلیکوپروتئین، آنتی ژن سرطان تخمدان و نشانگر تومور CA-125.
کاربرد تست آنتی ژن سرطانی یاCA-125
آزمایش خون CA-125 ممکن است، برای کنترل نتایج درمان سرطان تخمدان استفاده شود. اگر سطح CA-125 کاهش یابد، معمولاً به این معنی است که درمان، برای رفع بیماری فرد، مؤثر است. همچنین، به کمک این تست، می توانید بررسی کنید که آیا سرطان، پس از درمان موفقیت آمیز، عود کرده است یا خیر.
غربالگری زنانی که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان تخمدان هستند، یکی دیگر از کاربردهای مهم تست CA-125 یا آنتی ژن سرطانی است. به طور کلی، این تست، می تواند به افراد در تشخیص زودهنگام بیماری شان، کمک کند. درمان زودهنگام، احتمال موفقیت بیشتری را به همراه خواهد داشت.
اگر می خواهید درمان سرطان تخمدان را شروع کنید، ممکن است پزشک شما، انجام آزمایش CA-125 را تجویز کند. این آزمایش، به پزشک معالج تان کمک می کند تا تعیین کند که تومور شما در حال حاضر، و پس از درمان شما، در چه شرایطی است.
این آزمایش تشخیصی، یک تصویر بسیار خوب از اینکه درمان شما چقدر موثر بوده است، به دست می دهد. ممکن است در طول درمان سرطان تخمدان، نیاز باشد که چندین بار، این آزمایش را انجام دهید.
اگر شما در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان تخمدان قرار دارید، پزشک شما ممکن است توصیه کند که آزمایش خون CA-125، همراه با یک ترانس واژینال سونوگرافی، به صورت منظم، انجام شوند. 80 درصد یا بیشتر زنان مبتلا به سرطان تخمدان، سطوح بالای CA-125 را دارند.
چرا به انجام آزمایش خون CA-125 نیاز دارم؟
اگر در حال حاضر به خاطر ابتلا به بیماری سرطان تخمدان، تحت درمان هستید، ممکن است به انجام آزمایش خون CA-125 نیاز داشته باشید. پزشک معالج تان، ممکن است شما را در فواصل منظم آزمایش کند تا ببیند آیا درمان سرطان تخمدان، موثر است یا خیر. البته، پس از پایان درمان نیز، باید این تست انجام شود تا میزان موفقیت آن، ارزیابی شود.
همچنین، در صورت وجود عوامل خطر زا ابتلا به سرطان تخمدان، ممکن است به انجام این آزمایش تشخیصی، نیاز داشته باشید. اگر موارد زیر درباره شما صدق می کنند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان تخمدان، باشید. در چنین شرایطی، بهتر است که هر چه سریع تر، این تست را انجام دهید:
به ارث بردن ژن های عامل بروز سرطان تخمدان، نشان می دهند که شما در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان تخمدان قرار دارید. این ژن ها، با نام های BRCA 1 و BRCA 2 شناخته می شوند. همچنین، اگر یکی از اعضای خانواده تان، مبتلا به سرطان تخمدان تشخیص داده شده است، باید این تست را انجام دهید.
هر گونه سابقه شخصی ابتلا به انواع سرطان ها، باعث می شود که شما به انجام این تست نیاز داشته باشید. اگر قبلا سرطان رحم، سینه یا روده بزرگ را تجربه کرده اید، بهتر است که این تست تشخیصی را هر چه سریع تر، انجام دهید. درمان زودهنگام، با موفقیت بیشتری همراه خواهد بود.
در طول آزمایش خون CA-125 چه مراحلی طی می شود؟
یک پزشک، با استفاده از یک سوزن کوچک، از رگ بازوی شما نمونه خون می گیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود. وقتی سوزن داخل یا خارج می شود، ممکن است کمی احساس سوزش کنید. این فرآیند، معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می کشد. به طور کلی، برای انجام آزمایش خون CA-125 به آمادگی خاصی نیاز ندارید.
انجام آزمایش خون خطر بسیار کمی دارد. ممکن است در نقطه ای که سوزن گذاشته شده، دردی خفیف یا کبودی را تجربه کنید، اما بیشتر علائم، به سرعت از بین می روند.
نتایج تست CA-125 یا آنتی ژن سرطانی به چه معنا است؟
اگر به خاطر ابتلا به سرطان تخمدان، تحت درمان هستید، ممکن است در طول درمان، چندین بار مورد آزمایش قرار بگیرید. در شرایطی که آزمایش نشان داد که سطح CA-125 شما کاهش یافته است، معمولاً این موضوع، به این معنی است که سرطان به درمان پاسخ می دهد. در شرایطی که سطح آنتی ژن سرطانی شما بالا رفته و یا ثابت بماند، ممکن است به این معنی باشد که سرطان به درمان پاسخ نمی دهد.
اگر درمان سرطان تخمدان خود را به پایان رسانده اید، تشخیص سطوح بالای CA-125، ممکن است به معنای بازگشت سرطان باشد. وقتی به خاطر ابتلا به سرطان تخمدان، تحت درمان قرار نگرفته اید و نتایج تست شما، سطوح بالای CA-125 را نشان می دهد، این موضوع می تواند نشانه سرطان باشد. اما ممکن است نشانه یک بیماری غیر سرطانی نیز باشد. برخی از این بیماری ها، عبارت اند از:
- بارداری
- بیماری های کبد
- بیماری التهابی لگن (PID)
- فیبروم رحم، رشد غیر سرطانی در رحم
- قاعدگی، در زمان های خاصی در طول دوره قاعدگی شما
- عفونت اندام های تناسلی زنان که معمولاً در اثر یک بیماری مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا ایجاد می شود.
آندومتریوز
این وضعیت، اختلالی که در آن، بافتی که به طور معمول در داخل رحم رشد می کند، در خارج از رحم نیز رشد می کند. آندومتریوز، می تواند بسیار دردناک باشد. همچنین، این بیماری، ممکن است باردار شدن فرد بیمار را سخت تر کند.
اگر به خاطر ابتلا به سرطان تخمدان تحت درمان قرار نگرفته اید و نتایج تست شما، سطوح بالای CA-125 را نشان می دهند، پزشک معالج شما احتمالاً انجام آزمایش های بیشتری را برای کمک به تشخیص دقیق مشکل تان، تجویز خواهد کرد. اگر در مورد نتایج خود سؤالی دارید، با یک پزشک تماس گرفته و با او مشورت کنید.
وقتی پزشک شما فکر می کند که ممکن است به سرطان تخمدان مبتلا شده اید، ممکن است شما را به یک انکولوژیست زنان، پزشکی که در درمان سرطان های دستگاه تناسلی زنانه متخصص است، ارجاع دهد. سوالات بیشتری دارید، می توانید با یک پزشک تماس گرفته و سوالات تان را از او بپرسید.
ممکن است، آزمایش یک تومور مارکر به نام HE4، همراه با آزمایش خون CA-125، انجام شود. آزمایش HE4، اغلب برای نظارت بر زنانی که به خاطر ابتلا به نوع شایع سرطان تخمدان، به نام سرطان اپیتلیال تخمدان، تحت درمان قرار گرفته اند، استفاده می شود. برخی از مطالعات نشان می دهند که HE4 ممکن است در پیش بینی بازگشت این نوع سرطان، از CA-125 دقیق تر باشد.
سایر علل افزایش سطح CA-125
موارد دیگری غیر از سرطان تخمدان، که می تواند باعث افزایش سطح CA-125 افراد شوند، عبارت اند از:
- فیبروم
- قاعدگی
- جراحی
- بارداری
- پریتونیت
- آندومتریوز
- بیماری کبد
- دیورتیکولیت
- بیماری التهابی لگن
- بیماری التهابی روده
- کیست تخمدان پاره شده
همچنین، بافت سالم و طبیعی در سلول های تخمدان، لوزالمعده، سینه و پوشش قفسه سینه و معده، سطوح پایینی از CA-125 را تولید و آزاد می کنند.
سطح بسیار بالای CA-125، نکته ای است که پزشک به دنبال بررسی آن است. اما این مسئله، همیشه به این معنی نیست که افراد به سرطان تخمدان مبتلا هستند. تنها یک بار انجام این آزمایش، احتمالاً چندان مفید نخواهد بود. مجموعه ای از نتایج که نشان دهنده تغییر سطوح این آنتی ژن هستند، در تشخیص بیماری یا مشکلات مختلف، مفید هستند.
اگر سطح آنتی ژن سرطانی شما بالا باشد، پزشک ممکن است انجام آزمایش های دیگری، مانند سونوگرافی لگنی یا ترانس واژینال را، برای تعیین علت مشکل، توصیه کند.
وقتی به خاطر ابتلا به سرطان تخمدان، تحت درمان بوده و سطح CA-125 شما در این مدت کاهش یافته است، معمولاً، این کاهش، به این معنی است که درمان شما موثر است. اگر مقادیر ثابت مانده و یا بالا بروند، ممکن است به نوع دیگری از درمان نیاز داشته باشند. پزشک، گزینه های درمانی ممکن را با شما در میان خواهند گذاشت.
سطوح بسیار بالای CA-125 پس از اتمام درمان سرطان تخمدان، می تواند نشانه بازگشت سرطان باشد. باید به این نکته توجه داشته باشید که تست CA-125 کامل نیست و تفسیر نتایج آن، ممکن است سخت باشد.
سخن آخر
آزمایش CA-125، پروتئین های خاصی را در خون شما جستجو می کند. سرطان تخمدان می تواند علت افزایش مقدار این پروتئین ها باشد. اما شرایط دیگری نیز می توانند باعث شوند که مقدار آن ها، در خون شما، افزایش پیدا کنند. این آزمون همچنین با نام هایی مانند تست نشانگر تومور CA-125 و تست آنتی ژن 125 سرطان، شناخته می شود.
اما استثنا های زیادی وجود دارد. حدود نیمی از زنان مبتلا به سرطان تخمدان در مراحل اولیه، سطوح طبیعی این آنتی ژن ها را دارند. همیشه در مورد نیاز و زمان انجام چنین آزمایشاتی، با پزشک خود صحبت کنید. همچنین، آزمایش CA-125، ممکن است در صورت وجود توده در ناحیه لگن، انجام شود. این تست، به پزشک شما کمک می کند تا علت ایجاد توده را کشف کند.
پزشک شما احتمالاً از آزمایش CA-125 برای غربالگری سرطان تخمدان استفاده نخواهد کرد، مگر اینکه در معرض خطر بالایی قرار داشته باشید. این موضوع، به این علت است که همه موارد بروز یافته سرطان های تخمدان، باعث افزایش سطح CA-125 نمی شوند.
همچنین، ممکن است که سطوح بالاتر از حد طبیعی CA-125، بدون ابتلا به سرطان تخمدان، در افراد ایجاد شود. گروه ویژه خدمات پیشگیرانه کشور های مختلف، انجام غربالگری سرطان تخمدان را، حتی در زنانی که علائمی نداشته یا در معرض خطر پایینی برای ابتلا به سرطان هستند، توصیه می کند.
آخرین دیدگاه‌ها