بیماری های قابل انتقال حیوان به انسان

بیماری های قابل انتقال حیوان به انسان ناشی از میکروب هایی است که بین حیوانات و انسان ایجاد می شود. هر چند حیوانات مزایای بسیار زیادی دارند. حیوانات مزایای بسیاری را برای مردم به همراه دارند. بسیاری از افراد در زندگی روزمره خود، چه در خانه و چه به دور از خانه با حیوانات در تعامل هستند. حیوانات مواد غذایی، فیبر، سفر، ورزش، همراهی و آموزش افراد را در سراسر جهان فراهم می کنند. ممکن است در حین مسافرت، هنگام بازدید از نمایشگاه حیوانات یا در حالی که از فعالیتهای خارج از منزل بازدید می کنیم، با حیوانات در مناطق شهری یا روستایی، در هنگام مسافرت در تماس باشیم. از آنجایی که دنیای بین انسان ها و حیوانات تا حدودی نقطع اشتراک های زیادی دارد، جای تعجب نیست که این احتمال وجود دارد که انسان ها به برخی از بیماری های مربوط به حیوانات مبتلا شوند.

شیوع بیماری های قابل انتقال حیوان به انسان

خطر احتمال ابتلا به بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان در مناطق روستایی و مزارع بیشتر است. حدود 40 بیماری های زئونوتیک تا کنون شناخته شده که خطر ابتلا انسان به نوع بیماری و نوع قرار گرفتن در معرض آن بستگی دارد. با این حال، حیوانات گاهی می توانند میکروب های مضر داشته باشند که می توانند در افراد گسترش یافته و باعث بیماری شوند اینها به عنوان زئونوتیک شناخته می شوند. بیماری های زئونوتیک توسط میکروب های مضر مانند ویروس ها، باکتری ها، انگل ها و قارچ ها ایجاد می شوند. این میکروب ها می توانند باعث ایجاد انواع مختلف بیماری در افراد و حیوانات از بیماری خفیف تا جدی و حتی مرگ شوند. حیوانات حتی در مواردی که ممکن است کاملا سالم به نظر برسند، می توانند ناقل میکروب های بیماری زای زیادی باشند.

بیماری های حیوانات وحشی بسیار شایع هستند. دانشمندان تخمین می زنند که از هر 10 بیماری عفونی شناخته شده در افراد، بیش از 6 نفر از حیوانات منتشر شده و از هر 4 بیماری عفونی جدید یا در حال ظهور در افراد، 3 مورد از حیوانات ناشی می شود. به همین دلیل، مرکز پیشگیری و کنترل بیماری های برای محافظت از مردم در برابر بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان در این زمینه فعالیت های لازم را کرده و راهنمایی ها و آموزش های مورد نیاز را ارائه می دهد.

نحوه انتشار میکروب در بیماری های زئونوتیک

به دلیل ارتباط تنگاتنگ بین مردم و حیوانات، آگاهی از روش های متداول آلوده شدن افراد به میکروب هایی که می توانند باعث بیماری های زئونوتیک های زونا شوند، بسیار مهم است.

برخی از راه های انتشار میکروب های بیماری زا در این بیماری ها، عبارتند از:

تماس مستقیم

تماس با بزاق، خون، ادرار، مخاط، مدفوع یا سایر مایعات بدن یک حیوان آلوده می تواند منجر به انتقال بیماری از حیوان به انسان ها شود. علاوه بر آن لمس حیوانات و گزیدگی و یا خراش آن ها بر روی پوست انسان ها می تواند منجر به بروز بیماری های مشترک بین حیوان و انسان شود.

تماس غیرمستقیم

تماس با مناطقی که حیوانات در آن زندگی می کنند و پرسه می زنند، یا اشیاء یا سطحی که با میکروب آلوده شده باشند یکی دیگر از راه های انتشار میکروب های بیماری زا و نحوه انتقال بیماری های زئونوتیک می شود. به عنوان مثال آب مخزن آکواریوم، زیستگاه های حیوانات اهلی و مرغ ها، انبارها، گیاهان و خاک و همچنین غذاهای خانگی حیوانات می تواند یک منبع آلوده برای انتقال بیماری باشد.

مواد غذایی

هر ساله 1 از 6 آمریکایی از خوردن غذای آلوده بیمار می شوند. خوردن یا نوشیدن مواد غذایی آلوده، مانند شیر خام، گوشت پخته نشده یا تخم مرغ یا میوه و سبزیجات خام که به مدفوع حیوانات آلوده هستند می تواند منجر به بروز بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوانات شوند. غذای آلوده می تواند باعث ایجاد بیماری در افراد و حیوانات از جمله حیوانات اهلی گردد. علاوه بر آن، نوشیدن یا تماس با آب که آلوده به مدفوع یک حیوان آلوده هم می تواند یک منبع آلوده از عوامل بیماری زا این بیماری ها باشد.

عوامل خطر بیماری های قابل انتقال حیوان به انسان

هر فردی در هر سن و شرایطی در تماس با عوامل بیماری زا می تواند به بیماری های قابل انتقال حیوان به انسان مبتلا شود. با این حال، برخی از مردم بیشتر از سایرین در معرض خطر هستند و باید برای محافظت از خود یا اعضای خانواده بیشتر احتیاط کنند.

برخی افراد با شرایط بیشتر زیر در معرض ابتلا به بیماری های زئونوتیک قرار دارندو:

• زنان باردار
• کودکان کوچکتر از 5 سال
• بزرگسالان بزرگتر از 65 سال
• افراد با سیستم ایمنی ضعیف شده

بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان

بیماری هاری

• شنیدن نام این بیماری با ترس زیاد همراه است.
• بیماری هاری منجر به بروز علائم کشنده می شود.

افزایش آگاهی عمومی، واکسیناسیون اجباری هاری در سگ ها و   کنترل سگ های ولگرد خطر ابتلا به بیماری هاری را کاهش داده است. بیشترین خطر ابتلا به بیماری هاری امروزه مربوط به نیش گربه و آلوده شدن به بزاق آن ها توسط کشاورزان و دامپزشکان است. هاری ویروس کشنده ای است که از بزاق حیوانات آلوده به انسان منتقل می شود. حیواناتی که به احتمال زیاد ممکن است منجر به هاری شوند شامل خفاش ها، روباه ها، راکون ها و راسو ها هستند. این بیماری در صورت بروز علائم همیشه منجر به مرگ بیمار می شود. بر همین اساس افراد در معرض خطر باید برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری واکسن هاری بزنند. علائم اولیه بیماری هاری ممکن است بسیار شبیه به علائم آنفولانزا باشد و ممکن است روزها ادامه داشته باشد.

علائم بیماری هاری در ادامه روند بیماری، عبارتند از:

• تب
• تحریک
• گیجی
• توهم
• سردرد
• استفراغ
• اضطراب
• بی خوابی
• حالت تهوع
• فلج جزئی
• بیش فعالی
• اختلال بلع
• بزاق بیش از حد
• ترس ناشی از تلاش برای نوشیدن مایعات به دلیل مشکل در بلع آب

تب مالت

تب مالت یک عفونت باکتریایی است که از حیوانات به انسان و بیشتر از طریق شیر، پنیر و سایر لبنیات خام سرایت می کند. به ندرت، باکتری هایی که باعث تب مالت می شوند از طریق هوا یا از طریق تماس مستقیم با حیوانات آلوده پخش می شوند. علائم تب مالت ممکن است شامل تب، درد مفاصل و خستگی باشد. عفونت معمولاً با موفقیت با آنتی بیوتیک قابل درمان است. با این حال، درمان ممکن است چندین هفته تا ماه ها طول بکشد همچنین بازگشت بیماری شایع است. در حالی که این بیماری در ایالات متحده شایع نیست، این بیماری صدها هزار نفر از مردم و حیوانات در سراسر جهان را درگیر می کند. جلوگیری از تولید و توزیع و مصرف لبنیات خام و اقدامات احتیاطی هنگام کار با حیوانات یا در آزمایشگاه می تواند به جلوگیری از تب مالت کمک کند.

تریشینوز

تریشینوز یک بیماری شایع انسانی در ایالات متحده است و توسط مصرف گوشت خوک آلوده و گوشت برخی از حیوانات وحشی پخته نشده از حیوان به انسان منتقل می شود. به طور کلی تریشینوز نوعی عفونت کرم گرد است. انگل های کرم گرد از بدن میزبان برای زندگی و تولید مثل استفاده می کنند. این انگل ها در درجه اول به حیوانات گوشتخوار (گوشتخواران) مانند خرس و روباه یا حیوانات همه چیز خوار مانند خوک های خانگی و گرازهای وحشی آلوده می شوند. این عفونت با خوردن لارو کرم گرد در گوشت خام یا پخته نشده به انسان منتقل می شود.

لاروها طی چند هفته به کرم های بالغ در روده کوچک تبدیل می شوند. کرم های بالغ سپس لاروهایی تولید می کنند که از طریق بافت های مختلف از جمله ماهیچه ای عبور می کنند. تریکینوز در مناطق روستایی در سراسر جهان دیده می شود. البته این بیماری نیازی به درمان ندارد اما با دارو قابل درمان بوده و پیشگیری از آن آسان است.

درماتوفیتوز

درماتوفیتوز و یا عفونت کرم حلقه ای یک عفونت قارچی پوستی است و به راحتی از طریق تماس مستقیم از حیوان به انسان منتقل می شود. این عفونت در ابتدا به صورت لکه های قرمز در نواحی آسیب دیده پوست ظاهر می شود و بعداً ممکن است در قسمت های دیگر بدن نیز انتشار یابد. ممکن است پوست سر، پا، ناخن، کشاله ران، ریش یا مناطق دیگر را تحت تأثیر قرار دهد. درماتوفیتوزمی در ناحیه ناخن می تواند منجر به ضخیم و یا رنگی شدن و یا ترک خوردن آن شود. حتی این بیماری در ناحیه سر می تواند منجر به طاسی شود.

ژیاردیازیس

•  عفونت ژیاردیازیس یک عفونت روده است.
• این عفونت با گرفتگی شکم، نفخ، حالت تهوع و دوره های اسهال آبکی مشخص می شود.

عفونت Giardia توسط یک انگل میکروسکوپی ایجاد می شود و در سراسر جهان، به خصوص در مناطقی که دارای فاضلاب بهداشتی ضعیف و آب ناایمن هستند، دیده می شود. عفونت ژیاردیا (ژیاردیاسیس) یکی از شایع ترین دلایل بیماری ناشی از آب در ایالات متحده است. این انگل ها در نهرها، دریاچه ها و همچنین در منابع آب شهری، استخرها، چشمه های گرداب و چاه ها یافت می شود. عفونت Giardia از طریق غذا و تماس شخص به فرد قابل انتقال است. عفونت ژیاردیا معمولاً طی چند هفته برطرف می شود. اما ممکن است فرد مدتها پس از از بین رفتن انگل ها دچار مشکلات روده ای شود. برخی از افراد مبتلا به عفونت ژیاردیا هرگز علائمی ایجاد نمی کنند اما ممکن است ناقل بیماری باشند و می توانند آن را از طریق مدفوع خود به دیگران انتقال دهند.

علائم و نشانه ها معمولاً یک تا سه هفته پس از مواجهه ظاهر می شوند، عبارتند از:

• کاهش وزن
• اسهال آبکی
• حالت تهوع
• گاز یا نفخ شکم
• خستگی یا ضعف
• گرفتگی شکم و نفخ

علائم و نشانه های عفونت ژیاردیا ممکن است دو تا شش هفته طول بکشد، اما در بعضی از افراد آنها طولانی تر یا عود می کنند.

بیماری لایم

• بیماری لایم در افراد و حیوانات معمولاً به عنوان آرتریت دیده می شود.
• بیماری لایم ممکن است باعث بی نظمی قلب و مشکلات عصبی مانند سردرد، سرگیجه و فلج صورت شود.

بیماری لایم توسط یک باکتری مارپیچی شکل شبیه به لپتوسپیروز و سفلیس ایجاد و توسط کنه گوزن ها منتقل می شود. این باکتری ها از طریق نیش وارد پوست فرد سالم شده و در نهایت وارد جریان خون خواهند شد. سگ، اسب، گاو، گوزن و حیوانات دیگر مستعد ابتلا به بیماری لایم هستند. بیماری لایم یک بیماری عفونی است که که کنه پس از تغذیه از گوزن، پرنده یا موش آلوده ناقل این بیماری عفونی خواهد بود. البته برای انتقال این عفونت، کنه حداقل باید 36 ساعت روی پوست وجود داشته باشد. بسیاری از مبتلایان به بیماری لایم حتی متوجه نیش کنه نمی شوند. این کنه ها به قدری کوچک هستند که با چشم دیده نمی شوند.

بیماری سالک

• بیماری سالک از طریق انگلی به نام لیمونشیاز ایجاد می شود.
• این انگل در داخل بدن پشه خاکی ماده زندگی می کنند.

حشره مذکور بیشتر در محیط های مرطوب و در ماه های گرم سال از غروب تا طلوع آفتاب فعالیت می کند. حیوانات اهلی مانند سگ می‌توانند محیط مناسبی برای رشد و زندگی این نوع از انگل باشند. همچنین نوع انگل از طریق انسان به پشه خاکی و پشه خاکی به انسان منتقل می شود. پشه خاکی بسیار کوچک است و اندازه آن حدود یک سوم پشه های معمولی می باشد و به سختی با چشم غیر مسلح قابل تشخیص است. فرد بعد از گزیده شدن توسط پشه آلوده به این بیماری مبتلا خواهد شد. انسان ها نیز می توانند ناقل این بیماری بوده و از طریق سوزن مشترک یا انتقال خون این بیماری را به دیگران منتقل کنند.

راه های پیشگیری بیماری های زئونوتیک

برخی از این بیماری ها خطرناک و یک تهدید جدی محسوب می شوند، اما دانش بیشتر باعث بهبود بهداشت و تولید آنتی بیوتیک ها، واکسن ها و سایر داروها برای مقابله با این بیماری ها و پیشگیری از شیوع آن ها شده است. با این حال، پیشگیری برای محافظت از خود، خانواده ها و جوامع نیاز به توجه مستمر دارد. احتمال تماس با حیوانات در بیشتر مناطق و مکان های شلوغ مانند نمایشگاه ها، مدارس، فروشگاه ها، پارک ها و حتی در منازل هم وجود دارد. حشرات مانند پشه ها و کک ها و کنه ها روز و شب انسان و حیوان را نیش می زنندو ممکن است ناقل انواع بیماری ها باشند. خوشبختانه، راهکارهای برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های زئونوتیک و کاهش تماس با حیوانات وجود دارد، از جمله:

تمیز نگه داشتن دست ها

شستن دستان درست بعد از قرار گرفتن در اطراف حیوانات یکی از مهمترین اقداماتی است که می توانید برای جلوگیری از بیمار شدن و انتشار میکروب به دیگران انجام دهید. همیشه دست های خود را بعد از نزدیک شدن به حیوانات حتی اگر آن ها را لمس نکرده اید بشویید. بسیاری از میکروب ها با شستن صحیح دست ها با آب و صابون از بین می روند. اگر صابون و آب به راحتی در دسترس نیست، می توانید از یک ضدعفونی کننده دستی با الکل استفاده کنید که حداقل 60 درصد الکل داشته باشد؛ اما از آنجا که ضد عفونی کننده های دستی همه انواع میکروب ها را از بین نمی برد بهتر است در اولین فرصت، دستان خود را با آب و صابون بشویید.

پیشگیری از گزش های حشرات و کنه ها

در هنگام خروج از منزل و تفریح مراقب کنه ها باشید به طور مکرر کنه ها را از خود و کودکان جدا کنید تا از ابتلا به بیماری لایم و سایر بیماری های ناشی از کنه مانند کلرادو تیک جلوگیری کنید.

استفاده از منبع آب مطمئن و سالم

در هنگام خروج از منزل و یا در مراکز تفریحی و در صورت عدم دسترسی به آب آشامیدنی سالم و تمیز سعی کنید از منبع آب مطمئن استفاده کنید.

دفع زباله های بهداشتی

• همیشه سعی کنید زباله های بهداشتی را به روش های درست و مناسب دفع کنید.
• بسیاری از بیماری ها می توانند در ضایعات حیواناتی که به داخل آب نشت می کنند.
• برخی از بیماری ها توسط بدن حیوانات مرده که درست دفع نشده اند، منتشر می شوند.

عدم تماس با حیوانات بیمار

با درمان به موقع حیوانات اهلی و خانگی و همچنین افراد می توان از ابتلا به عفونت کرم حلقوی تا حدودی جلوگیری کرد. علاوه بر آن سعی کنید تماس با حیوانات بیمار را کاهش دهید و محل نگهداری و قفس های حیوانات اهلی و خانگی را تمیز نگه دارید زیرا قارچ های کرم حلقوی در خاک، آوار و بسترهای آلوده زنده مانده و رشد می کنند. همه گربه ها و سگ ها باید علیه هاری واکسینه شوند. گاوهایی که بیش از حد بزاق ترشح می کنند باید برای بررسی احتمالی به بیماری هاری معاینه شوند. حیوانات وحشی را به عنوان حیوانات خانگی نگهداری نکنید و از دست زدن به حیواناتی که رفتارهای عجیب و غریب دارند خودداری کنید.

عدم مصرف شیر خام

مصرف شیر خام می تواند منجر به ابتلا شما به انواع بیماری های زئونوتیک شود، از جمله:

• مانند سل
• تب مالت
• لیستریوز
• سالمونلوز
• اشرشیاکلی 0157

بر همین اساس بهتر است برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری ها هرگز شیر خام بنوشید.