تا دیر نشده علائمتو بگو، پزشکتو بگم:
بیماری بینابینی ریه، به گروه بزرگی از اختلالات مربوط می شود، که بیشتر آنها باعث ایجاد زخم پیشرونده در بافت ریه خواهند شد. عوارض مرتبط با بیماری بینابینی ریه در نهایت بر توانایی تنفس و ورود اکسیژن کافی به جریان خون تأثیر می گذارد.
بیماری بینابینی ریه می تواند در اثر تماس طولانی مدت با مواد خطرناک مانند آزبست ایجاد شود. برخی از انواع بیماری های خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید نیز می توانند باعث بیماری بینابینی ریه شوند. در برخی موارد، علل ناشناخته مانده است.
داروها ممکن است آسیب بیماری بینابینی ریه را کند کنند، اما بسیاری از افراد هرگز توانایی استفاده کامل از ریه های خود را به دست نمی آورند. پیوند ریه برای برخی از افرادی که به بیماری بینابینی ریه مبتلا هستند، گزینه مناسبی است.
سیستم ایمنی بدن ما به طور معمول از عفونت جلوگیری کرده و بدن را از سرطان محافظت می کند. اصطلاح خود ایمنی به این معناست که سیستم ایمنی بدن گاهی بافت بدن را به عنوان جسم خارجی شناسایی کرده و به آن حمله می کند. بیشتر افراد مبتلا به بیماری های خودایمنی اثرات آن را بر روی مفاصل تجربه می کنند. اما حدود 10٪ نیز به بیماری ریه مبتلا خواهند شد.
علائم بیماری بینابینی ریه
علائم و نشانه های اولیه بیماری بینابینی ریه عبارتند از:
- سرفه خشک
- تنگی نفس در حالت استراحت یا در اثر تشدید
با ظهور علائم، آسیب غیر قابل برگشت ریه اغلب در حال حاضر رخ داده است. با این وجود، مهم است که در صورت بروز اولین علامت مشکلات تنفسی به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از بیماری ها غیر از بیماری بینابینی ریه می تواند بر ریه های شما تأثیر بگذارد و تشخیص سریع و دقیق آن برای درمان مناسب مهم است.
علل بیماری بینابینی ریه
به نظر می رسد این بیماری هنگامی رخ می دهد که آسیب به ریه های شما باعث پاسخ غیر طبیعی بدن می شود. به طور معمول، بدن شما درست مقدار مناسبی از بافت را برای ترمیم ریه تولید می کند. اما در بیماری بینابینی ریه، روند ترمیم به هم می ریزد و بافت اطراف کیسه های هوا (آلوئول) زخم و ضخیم می شود. در این شرایط اکسیژن رسانی به جریان خون دشوارتر شود.
این بیماری می تواند با عوامل مختلفی از جمله سموم موجود در هوا در محل کار، داروها و برخی از انواع درمان های پزشکی تحریک شود. در بیشتر موارد، علل ناشناخته است.
عوامل شغلی و محیطی
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض تعدادی از سموم و آلاینده ها می تواند به ریه های شما آسیب برساند. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- الیاف آزبست
- گرد و غبار دانه
- درمان های پرتوی
- گرد و غبار سیلیس
- فضله پرندگان و حیوانات
- وان های آبگرم داخل سالن
برخی از افرادی که تحت پرتودرمانی سرطان ریه یا پستان قرار می گیرند، علائم آسیب ریه را ماه ها یا گاهی سالها پس از درمان اولیه نشان می دهند.
داروها
بسیاری از داروها می توانند به ریه های شما آسیب برسانند، به ویژه:
- داروهای شیمی درمانی. داروهایی که برای از بین بردن سلولهای سرطانی مانند متوترکسات (اوترکسوپ، ترکسال) و سیکلوفسفامید طراحی شده اند، می توانند به بافت ریه آسیب برسانند.
- داروهای قلب. برخی از داروهایی که برای درمان ضربان های قلب نامنظم استفاده می شوند، مانند آمیودارون (Nexterone، Pacerone) یا پروپرانولول (Inderal، Innopran) ممکن است به بافت ریه آسیب برساند.
- برخی از آنتی بیوتیک ها. نیتروفورانتوئین و اتامبوتول (Myambutol) می توانند باعث آسیب به ریه شوند.
- داروهای ضد التهاب. داروهای ضد التهابی خاصی مانند ریتوکسیماب (ریتوکسان) یا سولفاسالازین (آزولفیدین) می توانند باعث آسیب به ریه شوند.
بیماری ها و بیماری بینابینی ریه
آسیب ریه همچنین می تواند در نتیجه بیماری های خود ایمنی رخ دهند، مانند:
- سارکوئیدوز
- اسکلرودرمی
- سندرم شوگرن
- روماتیسم مفصلی
- درماتومیوزیت و پلی میوزیت
- بیماری بافت همبند مخلوط
لیست مواد و شرایطی که می توانند منجر به این بیماری شوند، طولانی است. حتی در برخی موارد، هرگز علل پیدا نمی شود. اختلالات بدون علت، تحت عنوان پنومونی بینابینی ایدیوپاتیک دسته بندی می شوند که شایع ترین و کشنده ترین آنها فیبروز ریوی ایدیوپاتیک است.
عوامل خطر بیماری بینابینی ریه
عواملی که ممکن است شما را مستعد ابتلا به بیماری بینابینی ریه کند عبارتند از:
- سن. این بیماری احتمالاً بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می دهد، اگرچه بعضی اوقات نوزادان و کودکان به این اختلال مبتلا می شوند.
- قرار گرفتن در معرض سموم شغلی و محیطی. اگر در معدن، کشاورزی یا ساخت و ساز کار می کنید یا به هر دلیلی در معرض آلاینده هایی هستید که به ریه های شما آسیب می رسانند، خطر ابتلا به بیماری بینابینی ریه افزایش می یابد.
- بیماری بازگشت اسید به مری. اگر ریفلاکس اسید یا سوءهاضمه کنترل نشده داشته باشید، ممکن است در معرض خطر بیشتری از بیماری بینابینی ریه باشید.
- سیگار کشیدن. برخی از اشکال بیماری بینابینی ریه در افرادی که سابقه سیگار کشیدن دارند بیشتر اتفاق میفتد و سیگار کشیدن فعال ممکن است شرایط را بدتر کند، خصوصاً اگر با آمفیزم همراه باشد.
- پرتودرمانی و شیمی درمانی. انجام پرتودرمانی در قفسه سینه یا استفاده از برخی داروهای شیمی درمانی احتمال ابتلا به بیماری ریوی را بیشتر می کند.
عوارض بیماری بینابینی ریه
بیماری بینابینی ریه می تواند منجر به مجموعه ای از عوارض خطرناک شود، از جمله:
- فشار خون بالا در ریه ها (فشار خون بالا ریوی). برخلاف فشار خون بالا سیستمیک، این وضعیت فقط عروق ریه شما را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری هنگامی شروع می شود که بافت اسکار یا سطح اکسیژن کم، کوچکترین رگ های خونی را محدود کرده و جریان خون را در ریه های شما محدود می کند. این به نوبه خود باعث افزایش فشار در عروق ریوی می شود. فشار خون ریوی یک بیماری جدی است که به تدریج بدتر می شود.
- نارسایی قلبی سمت راست (cor pulmonale). این وضعیت جدی زمانی اتفاق میفتد که حفره پایین سمت راست قلب شما (بطن راست) مجبور است بیشتر از حد معمول خون را پمپاژ کند.این اغلب نتیجه فشار خون ریوی است.
- نارسایی تنفسی. در مرحله انتهایی بیماری مزمن بینابینی ریه، نارسایی تنفسی هنگامی رخ می دهد که سطح اکسیژن خون به شدت پایین همراه با افزایش فشار در شریان های ریوی و بطن راست باعث نارسایی قلبی شود.
تشخیص بیماری بینابینی ریه
شناسایی و تعیین علت بیماری بینابینی ریه می تواند چالش برانگیز باشد. تعداد زیادی از اختلالات در این گروه گسترده قرار می گیرند. علاوه بر این، علائم و نشانه های طیف گسترده ای از بیماری ها شبیه به علائم بیماری بینابینی ریه هستند و پزشکان باید قبل از تشخیص قطعی، این موارد را رد و یا تایید کنند.
برخی از آزمایشات زیر ممکن است برای تشخیص این وضعیت لازم باشند:
- آزمایش خون برخی از آزمایش هی خونی می توانند پروتئین ها، آنتی بادی ها و سایر نشانگرهای بیماری های خود ایمنی یا واکنش های التهابی به قرار گرفتن در معرض محیط، مانند موارد ناشی از کپک را تشخیص دهند.
- اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT). این آزمایش تصویربرداری برای تشخیص بیماری بینابینی ریه و بعضاً اولین قدم در تشخیص آن استسی تی اسکن با وضوح بالا می تواند به ویژه در تعیین میزان آسیب ریه ناشی از بیماری بینابینی ریه مفید باشد. این می تواند جزئیاتی از فیبروز را نشان دهد، که می تواند در محدود کردن تشخیص و هدایت تصمیمات درمانی مفید باشد.
- اکوکاردیوگرام. در اکوکاردیوگرام از امواج صوتی برای تجسم قلب استفاده می شود.این می تواند تصاویر ساکن از ساختار قلب شما و همچنین فیلم هایی تولید کند که عملکرد قلب شما را نشان می دهد. این آزمایش می تواند میزان فشار وارد شده در سمت راست قلب را ارزیابی کند.
آزمایشات عملکرد ریوی
- اسپیرومتری و ظرفیت انتشار. برای این آزمایش لازم است سریع و با قدرت از طریق لوله متصل به دستگاه بازدم را انجام دهید که میزان هوای ریه های شما را اندازه گیری می کند.
- اکسی متری این آزمایش ساده برای اندازه گیری میزان اشباع اکسیژن در خون از دستگاه کوچکی استفاده می کند که روی یکی از انگشتان شما قرار گرفته است.
آنالیز بافت ریه
اغلب، فیبروز ریوی فقط با بررسی مقدار کمی از بافت ریه (نمونه برداری) در آزمایشگاه به طور قطعی قابل تشخیص است.
نمونه بافت را می توان به یکی از این روشها بدست آورد:
- برونکوسکوپی. در این روش، پزشک با استفاده از یک لوله کوچک و قابل انعطاف (برونکوسکوپ) که از دهان یا بینی به ریه های شما منتقل می شود، نمونه های بسیار کوچکی از بافت را برمی دارد. خطرات برونکوسکوپی به طور کلی جزئی است. اغلب اوقات گلودرد موقتی و گرفتگی صدا از برونکوسکوپ بروز می کند. اما نمونه های بافت برای تشخیص دقیق گاهی خیلی کوچک هستند.
- لاواژ برونکوآلوئولار. در این روش، پزشک حدود یک قاشق غذاخوری آب نمک را از طریق برونکوسکوپ به بخشی از ریه شما تزریق می کند و سپس بلافاصله آن را ساکشن می کند. محلول خارج شده حاوی سلول هایی از کیسه های هوای شما است. اگرچه از لاواژ برونکوآلوئولار نمونه برداری از منطقه ریه بیشتر از سایر روش ها انجام می شود، اما ممکن است اطلاعات کافی برای تشخیص فیبروز ریوی را فراهم نکند.
- بیوپسی جراحی. اگرچه این یک روش تهاجمی تر با عوارض زیاد همراه است، اما اغلب تنها راه برای به دست آوردن یک نمونه بافت به اندازه کافی بزرگ برای تشخیص دقیق است. در حالی که تحت بیهوشی عمومی قرار دارید، ابزارهای جراحی و یک دوربین کوچک از طریق دو یا سه برش کوچک بین دنده های شما وارد می شود. این دوربین به جراح شما اجازه می دهد تا هنگام برداشتن نمونه های بافتی از ریه ها، ریه های شما را بر روی مانیتور ویدئو مشاهده کند.
درمان بیماری بینابینی ریه
جای زخم ریه که در بیماری بینابینی ریه ایجاد می شود قابل برگشت نیست و درمان همیشه در جلوگیری از پیشرفت نهایی بیماری موثر نخواهد بود. برخی از درمان ها ممکن است علائم بیمار را به طور موقت بهبود بخشند یا پیشرفت بیماری را کند کنند. برخی گزینه های درمان به بهبود کیفیت زندگی کمک می کنند.
داروهای بیماری بینابینی ریه
تحقیقات شدید برای شناسایی گزینه های درمان انواع خاصی از بیماری بینابینی ریه ادامه دارد. با این حال، بر اساس شواهد علمی موجود، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- داروهای کورتون. بسیاری از افرادی که مبتلا به بیماری های بینابینی ریه هستند، در ابتدا با کورتیکواستروئید (پردنیزون) درمان می شوند، گاهی اوقات در ترکیب با داروهای دیگر که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کنند. بسته به علت بیماری بینابینی ریه، این ترکیب ممکن است پیشرفت بیماری را کند یا حتی تثبیت کند.
- داروهایی که پیشرفت فیبروز ریوی ایدیوپاتیک را کند می کنند. داروهای پیرفنیدون (Esbriet) و نینتندیب (Ofev) ممکن است سرعت پیشرفت بیماری را کاهش دهند. عوارض جانبی مربوط به درمان ممکن است قابل توجه باشد. از مزایا و معایب این داروها با پزشک خود صحبت کنید.
- داروهایی که اسید معده را کاهش می دهند. ریفلاکس معده (GERD) اکثر افراد مبتلا به فیبروز ریوی ایدیوپاتیک را تحت تأثیر قرار می دهد و با بدتر شدن آسیب ریه همراه است. اگر علائم ریفلاکس اسید دارید، پزشک ممکن است درمان های GERD را برای کاهش اسید معده تجویز کند، از جمله آنتاگونیست های گیرنده H-2 یا مهار کننده های پمپ پروتون مانند لانزوپرازول (Prevacid 24HR)، امپرازول (Prilosec OTC) و پنتوپرازول (پروتونکس).
اکسیژن درمانی
استفاده از اکسیژن نمی تواند آسیب ریه را متوقف کند، اما می تواند:
- تنفس و ورزش را آسان تر کند.
- فشار خون را در سمت راست قلب کاهش دهد.
- خواب و احساس خوب بودن را بهبود ببخشد.
- از سطح پایین اکسیژن خون جلوگیری کرده و عوارض آن را کاهش دهد.
توانبخشی ریوی
هدف از توانبخشی ریوی نه تنها بهبود عملکرد روزمره بلکه کمک به افراد مبتلا به بیماری بینابینی ریه است تا وضعیت بهتری داشته باشند. برای این منظور، برنامه های توانبخشی ریوی بر روی موارد زیر تمرکز می کنند:
- حمایت عاطفی
- مشاوره تغذیه ای
- ورزش بدنی، برای بهبود مقاومت شما
- تکنیک های تنفسی که باعث بهبود کارایی ریه می شوند.
عمل جراحی
پیوند ریه برای برخی از افراد مبتلا به بیماری بینابینی ریه شدید که از سایر گزینه های درمانی بهره مند نشده اند، ممکن است گزینه نهایی باشد.
آخرین دیدگاه‌ها