علت و علائم سرطان مری

مری یک لوله عضلانی توخالی است که مسئول انتقال مواد غذایی از گلو به معده می باشد. سرطان مری یا تومور مری زمانی که تومور بدخیم در بافت داخلی مری شکل بگیرد، رخ می دهد، با بررسی علت و علائم سرطان مری و ارایه راهکار های مناسب میتوان از کانسر مری پیشگیری نمود. سرطان در این شرایط با رشد تومور، می تواند بر بافت های عمیق و عضله مری تأثیر بگذارد. تومور می تواند در هر مکانی از مری به خصوص محل اتصال مری به معده ظاهر شود.

علت سرطان مری

مانند بیشتر سرطان ها، علت سرطان مری هنوز مشخص نیست. اعتقاد بر این است که تومورمربوط به ناهنجاری ها (جهش ها) در DNA سلول های مربوط به مری می باشد. این جهش ها به سلول ها پیام می دهند تا سریعتر از سلول های طبیعی تکثیر کرده و تجمع پیدا کنند که در نهایت می توانند به تومور تبدیل شوند.

عوامل خطر سرطان مری

کارشناسان براین باورند که تحریک سلول های مری به پیشرفت سرطان کمک می کند. عواملی که باعث تحریک سلول های مری می شوند و خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش می دهند، عبارتند از:

• اضافه وزن
• مصرف الکل
• سیگار کشیدن
• عدم مصرف کافی میوه و سبزیجات
• سابقه پرتودرمانی در قفسه سینه یا شکم
• داشتن یک عادت ثابت برای نوشیدن مایعات بسیار گرم
• مشکل در بلع به دلیل اختلال در عملکرد اسفنکتر مری (آکالازی)
• داشتن یک عارضه رفلاکس مانند بیماری ریفلاکس معده به دستگاه گوارش (GERD)
• ابتلا به مری بارت barretts-esophagus، که وضعیتی است که به دلیل ضخامت مری آسیب دیده ناشی از GERD ایجاد می شود.

افراد در معرض خطر ابتلا به سرطان مری شامل موارد زیر هستند:

• مردان سه برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به سرطان مری قرار دارند.
• سرطان مری در آفریقایی-آمریکایی ها بیشتر از قومیت های دیگر شایع است.
• احتمال ابتلا به سرطان مری با افزایش سن (بیشتر بالای 45 سالگی) افزایش می یابد.

شیوع سرطان مری

سرطان مری ششمین عامل شایع مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان است. میزان بروز آن در مناطق مختلف جغرافیایی متفاوت است. در بعضی از مناطق، میزان بیشتری از سرطان مری ممکن است به دخانیات و الکل یا عادات غذایی خاص و چاقی مربوط باشد.

انواع سرطان مری 

سرطان مری با توجه به نوع سلول های درگیر طبقه بندی می شود. نوع سرطان مری در تعیین گزینه های درمانی بیمار موثر می باشد. دو نوع متداول تومور مری وجود دارد:

• کارسینوم سلول سنگفرشی. این نوع تومور با شروع سرطان در سلول های صاف و نازک که بافت پوششی مری را تشکیل می دهند رخ می دهد. این فرم اغلب در قسمت بالای یا وسط مری ظاهر می شود، اما می تواند در سایر قسمت های آن هم اتفاق بیفتد. سرطان سلول سنگفرشی شایعترین سرطان مری در سراسر جهان است.
• آدنوکارسینوما. آدنوکارسینوما در سلول های غدد ترشح مخاط در مری شروع می شود. آدنوکارسینوما اغلب در قسمت تحتانی مری رخ می دهد. آدنوکارسینوما شایع ترین شکل سرطان مری در ایالات متحده است و در درجه اول مردان سفید پوست را تحت تأثیر قرار می دهد.

برخی از اشکال دیگری از سرطان مری که به ندرت دیده می شوند شامل سرطان سلول کوچک، سارکوم، لنفوم، ملانوما و کوریوکارسینوم است.

علائم سرطان مری

در مراحل اولیه تومور، احتمالاً هیچ علامتی خاصی بروز پیدا نمی کند.

با پیشرفت سرطان بیمار علائم زیر را تجربه می کنند:

• خستگی
• استفراغ
• سکسکه
• سوء هاضمه
• سوزش سردل
• درد قفسه سینه
• کاهش وزن غیر عمدی
• خفگی مکرر هنگام غذا خوردن
• بازگشت مواد غذایی به مری
• درد یا مشکل هنگام بلع (اختلال در بلع)

تشخیص سرطان مری

روش های آزمایش برای تشخیص سرطان مری شامل موارد زیر است:

• آندوسکوپی. در طی آندوسکوپی، پزشک یک لوله انعطاف پذیر مجهز به لنز ویدیویی (آندوسکوپ) را به پایین گلو و داخل مری منتقل می کند. با استفاده از آندوسکوپ، پزشک معده را معاینه می کند و به دنبال سرطان یا مناطق تحریک کننده است. آندوسکوپی، به پزشک اجازه بررسی بافت پوششی مری و اختلالات مربوط به آن را می دهد.
• بلع باریم. تست بلع باریم تست تصویربرداری اشعه ایکس است که امکان بررسی و ارزیابی بافت پوششی مری را می دهد.
• بیوپسی و نمونه برداری از بافت مری. نمونه بافت تهیه شده برای جستجوی سلول های سرطانی به آزمایشگاه فرستاده می شود.

تعیین میزان سرطان

هنگامی که تشخیص سرطان مری تأیید شد، پزشک ممکن است آزمایشات جانبی را برای تعیین اینکه سرطان به غدد لنفاوی یا سایر مناطق بدن انتشار یافته است، توصیه کند.

آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• برونکوسکوپی
• توموگرافی کامپیوتری (CT)
• سونوگرافی آندوسکوپی (EUS)
• توموگرافی انتشار پوزیترون (PET)

پزشک با توجه به جزئیات به دست آمده از این روش ها برای تعیین مرحله سرطان استفاده می کند. مراحل سرطان مری توسط اعداد رومی نشان داده می شود که از 0 تا IV متغیر است و کمترین مراحل نشان می دهد که سرطان کوچک است و فقط لایه های سطحی مری را تحت تأثیر قرار می دهد. در مرحله چهارم، سرطان پیشرفته در نظر گرفته شده و در مناطق دیگر بدن شیوع یافته است. سیستم مرحله سرطان همچنان در حال تکامل است و با پیشرفت پزشکان در تشخیص سرطان و درمان، پیچیده تر می شود. پزشک از مرحله سرطان برای انتخاب روش های درمانی مناسب استفاده می کند.

عوارض سرطان مری

با پیشرفت سرطان مری، این بیماری می تواند عوارض زیادی ایجاد کند، از جمله:

•  درد. سرطان پیشرفته مری می تواند باعث درد شود.
• انسداد مری. سرطان می تواند عبور از مری را از نظر غذا و مایع دشوار کند.
• خون ریزی در مری. اگر چه خونریزی معمولاً به تدریج رخ می دهد، اما در بعضی مواقع می تواند ناگهانی و شدید باشد.

 پیش آگهی سرطان مری

شانس بیمار برای بهبودی به تشخیص زودرس و درمان به موقع آن بستگی دارد. اما متاسفانه سرطان مری معمولاً در مراحل پیشرفته تر تشخیص داده می شود که فقط قابل کنترل است اما قابل درمان نخواهد بود. در شرایطی که سرطان در خارج از مری انتشار پیدا نکرده باشد، احتمال زنده ماندن بیمار با جراحی بیشتر می شود.

پیشگیری سرطان مری

اگرچه هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از تومور مری وجود ندارد اما شما می توانید برخی راهکارها را برای کاهش خطر ابتلا به آن در نظر بگیرید:

• ترک مصرف الکل
• جلوگیری از کشیدن سیگار و جویدن دخانیات
• رعایت رژیم غذایی با میوه و سبزیجات فراوان و حفظ وزن سالم

سرطان مری و ریفلاکس اسید معده

رفلاکس اسید، که به آن سوزش سر دل نیز گفته می شود، احساس سوزشی که ممکن است بعد از خوردن غذاهای خاص ایجاد شود. اکثر مردم حداقل یک بار در زندگی خود رفلاکس اسید را تجربه کرده اند .اما ریفلاکس اسید مزمن (رفلاکس اسید را که دو یا چند بار در هفته رخ می دهد) می تواند خطر ابتلا به تومور مری را افزایش دهد.در هنگام بروز رفلاکس، اسید معده وارد مری می شود. با گذشت زمان، این می تواند به بافت مری آسیب برساند و خطر ابتلا به سرطان در مری را افزایش دهد.

بیماری ریفلاکس اسید خطر ابتلا به آدنوکارسینوما را بیشتر افزایش می دهد. بعضی اوقات آسیب بافت از ریفلاکس اسید می تواند به وضعیتی به نام مری بارت منجر شود. این حالت باعث می شود تا بافت موجود در مری با بافتی مشابه بافت روده جایگزین شود. بعضی اوقات این سلول ها به سلول های سرطانی تبدیل می شوند. اگر چه به نظر می رسد که  مری بارت با خطر بیشتری از سرطان مری در ارتباط است، اما اکثر این بیماران، هرگز به سرطان مری مبتلا نمی شوند. با این حال، افرادی که هم GERD دارند و هم مری Barrett ، بیشتر از افرادی که فقط GERD دارند، به سرطان مری مبتلا می شوند.

غربالگری سرطان مری ممکن است گزینه ای برای افراد مبتلا به مری بارت باشد. اگر مری بارت دارید، در مورد جوانب مثبت و منفی غربالگری با پزشک خود صحبت کنید.

درمان سرطان مری

اگر سرطان به قسمت های دیگر بدن سرایت نکرده باشد، پزشک ممکن است برای درمان آن عمل جراحی را توصیه کند. در غیر این صورت پزشک می تواند شیمی درمانی یا پرتودرمانی را به عنوان بهترین دوره عمل پیشنهاد دهد. این روش های درمانی گاهی اوقات برای کوچک کردن تومورها در مری انجام می شوند تا جراح راحت تر بتواند آن ها را از بدن خارج کند.

عمل جراحی

روند درمانی برای تومور مری، بر اساس نوع سلول های درگیر در سرطان، مرحله سرطان، سلامت کلی بیمار و ترجیحات او برای درمان تعیین می شود.

عملیاتی که برای معالجه سرطان مری استفاده می شود عبارتند از:

• جراحی برای برداشتن تومورهای بسیار کوچک. در شرایطی که تومور کوچک و هنوز انتشار نیافته باشند و محدود به لایه های سطحی مری باشد، پزشك می تواند با استفاده از روش آندوسكوپ و چندین برش كوچك، تومور و حاشیه بافت سالم اطراف آن را از بین ببرد. در روش جراحی باز و سنتی، جراح از طریق برش بزرگتر عمل می کند تا بخشی از مری و بعضا غدد لنفاوی اطراف آن را خارج کند. محل جراحی با بافت از معده یا روده بزرگ بازسازی می شود.
• جراحی برای برداشتن بخشی از مری (مری). در حین جراحی مری، جراح قسمتی از مری که حاوی سرطان است را همراه با بخشی از قسمت فوقانی معده و غدد لنفاوی مجاور از بین می برد و مری باقی مانده به معده وصل می شود. معمولاً این کار با کشیدن معده به سمت بالا برای اتصال با مری باقیمانده انجام می شود.
• جراحی برای برداشتن بخشی از مری و قسمت بالای معده. در طی این روش، جراح بخشی از مری، غدد لنفاوی مجاور و بخش بزرگی از معده را برمی دارد. سپس بقیه معده را به سمت بالا کشیده و به مری وصل می کند. در صورت لزوم، بخشی از روده بزرگ برای کمک به پیوستن به این دو استفاده می شود.

جراحی سرطان مری خطر عوارض جدی مانند عفونت، خون ریزی و نشت از ناحیه ای را که مری باقی مانده به معده وصل می شود، دارد .جراحی برای برداشتن مری می تواند به عنوان یک روش باز با استفاده از برش های بزرگ یا با ابزار مخصوص جراحی که از طریق چندین برش کوچک در پوست وارد می شود (لاپاروسکوپی) انجام دهد. نحوه انجام عمل جراحی بستگی به وضعیت فردی و رویکرد خاص جراح برای مدیریت آن دارد.

درمان عوارض

درمان انسداد مری و مشکل در بلع (دیسفاژی) می تواند شامل موارد زیر باشد:

• رفع انسداد مری. اگر تومور، مری را تنگ و مسدود کرده باشد، یک جراح از آندوسکوپ و ابزارهای ویژه ای برای قرار دادن یک لوله فلزی (استنت) برای باز نگه داشتن مری استفاده می کند. سایر گزینه ها شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی، لیزر درمانی و فتودینامیک درمانی است. فتودینامیک درمانی شامل تزریق یک داروی حساس به نور است که هنگام قرار گرفتن در معرض نور به تومور حمله می کند.
• تأمین تغذیه. در صورت بروز مشکل در بلع یا جراحی مری، پزشک ممکن است لوله تغذیه را توصیه کند. یک لوله تغذیه اجازه می دهد تا تغذیه به طور مستقیم به معده یا روده کوچک تحویل داده شود، و به مری فرصت می دهد تا بعد از درمان سرطان بهبود یابد.

خطرات جراحی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد
• تهوع
• عفونت
• خون ریزی
• عوارض ریه
• مشکلات بلع
• سوزش قلب
• نشت در ناحیه ای که مری بازسازی و به معده وصل شده

شیمی درمانی

شیمی درمانی شامل استفاده از داروها برای حمله به سلول های سرطانی است که می تواند قبل یا بعد از عمل جراحی انجام شود. بعضی اوقات همراه با پرتودرمانی صورت می گیرد.

پرتو درمانی

پرتودرمانی از پرتوهای پرتوان برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. پرتودرمانی معمولاً همراه با شیمی درمانی انجام می شود و معمولاً در هنگام استفاده از درمان ترکیبی عوارض جانبی شدیدتر است.

عوارض جانبی اشعه می تواند شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• آسیب های پوستی
• درد یا مشکل هنگام بلع
• زخم های دردناک در پوشش مری

بیماران ممکن است مدت ها پس از اتمام درمان برخی از عوارض جانبی درمان  از جمله تنگی مری را تجربه کنند. که در این شرایط  بافت مری انعطاف پذیرتر شده و باعث باریک شدن مری می شود که بلع را دردناک یا دشوار می کند.

درمان هدفمند

درمان های هدفمند، به عنوان روشی برای درمان سرطان  می توانند پروتئین های خاصی را بر روی سلول های سرطانی هدف قرار دهند. بخش کوچکی از سرطانهای مری را می توان با داروی Trastuzumab درمان کرد که پروتئین HER2 را در سطح سلول سرطانی هدف قرار می دهد. همچنین، سرطان ها با ایجاد رگ های خونی جدید می توانند رشد پیدا کنند. Ramucirumab نوعی درمان هدفمند به نام “آنتی بادی مونوکلونال” است که می تواند در درمان تومور استفاده شود.

درمان های جایگزین

درمان های مکمل و جایگزین می توانند در مقابله با عوارض جانبی سرطان و درمان آن موثر باشند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به تومور مری درد ناشی از درمان سرطان یا تومور رو به رشد را تجربه می کنند. پزشک می تواند برای درمان درد دارو تجویز کند. با این وجود، درد ممکن است ادامه داشته باشد، و درمان های مکمل و جایگزین می توانند در مقابله با درد به بیماران کمک کنند.

برخی از این روند های جایگزین عبارتند از:

• طب سوزنی
• ماساژ درمانی
• تصاویر هدایت شده
• تکنیک های آرامش

توصیه های برای بیمار مبتلا به سرطان مری

مطلع شدن فرد از ابتلا به بیماری سرطان مری می تواند تا حدودی ناراحت کننده باشد. در صورت ابتلا به این بیماری برای مقابله و پشتیبانی از خود می توانید راهکارهای زیر را در نظر بگیرید:

• در مورد سرطان خود و جزئیات آن و گزینه های درمانی بیشتر بیاموزید.
• با یک فرد قابل اعتماد صحبت کنید. صحبت با یک مشاور، مددکار اجتماعی پزشکی یا یک روانشناس می تواند در این زمینه موثر باشد.
• یک سیستم پشتبانی و حمایتی برای خود درست کنید و از دوستان و خانواده خود بخواهید برای شما یک شبکه پشتیبانی ایجاد کرده و در موارد ضروری به شما کمک کنند.
• با سایر بیماران سرطانی ارتباط برقرار کنید. ممکن است صحبت کردن با سایر بازماندگان سرطان بتواند در قبول بیماری و مدیریت شرایط روانی آن تاثیر به سزایی داشته باشد.

آمادگی برای مراجعه به پزشک

تیم درمانی برای درمان تومور مری ممکن است شامل چند پزشک با تخصص متفاوت باشد، از جمله:

• جراح
• انکولوژیست
• متخصص دستگاه گوارش
• انکولوژیست های پرتونگاری

برای آمادگی بیشتر، بهتر است قبل از مراجعه به پزشک موارد زیر را یادداشت کنید:

• علائم خود و اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله تغییرات اخیر یا عوامل استرس زا
• نام تمام داروهای خود، ویتامین ها و مکمل ها از جمله دوزهای مصرفی آن ها

در مورد تومور مری، برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:

• گزینه های درمان من کدامند؟
• آیا باید یک متخصص را ببینم؟
• به چه آزمایشات تشخیصی نیاز دارم؟
• سرطان در کدام قسمت مری رخ داده است؟
• سرطان چقدر پیشرفت کرده و انتشار یافته است؟
• عوارض جانبی احتمالی هر گزینه درمانی چیست؟
• آیا بروشور یا مواد چاپی دیگری وجود دارد که بتوانم برای کسب اطلاع بیشتر از آن ها استفاده کنم؟ چه وب سایتهایی را پیشنهاد می کنید؟

منابع:

https://www.healthline.com/health/esophageal-cancer#prevention

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/esophageal-cancer/symptoms-causes/syc-20356084