داروی کلروکین، عوارض و نحوه مصرف آن

از داروی کلروکین یا هیدروکسی کلروکین، برای پیشگیری و درمان مالاریا، عفونت کبدی ناشی از پروتوزوآ استفاده می شود. این دارو همچنین برای درمان ویروس کرونا (COVID-19) در بیماران خاص بستری شده در بیمارستان کاربرد دارد.

استفاده از این دارو به تنهایی یا همراه با سایر داروها (به عنوان مثال، آزیترومایسین) احتمال دارد خطر ابتلا به مشکلات ریتم قلب) به عنوان مثال، طولانی شدن QT، فیبریلاسیون بطن، تاکی کاردی بطنی) را افزایش دهد.

داروی کلروکین برای COVID-19 فقط باید در بیمارستان یا در طی آزمایشات بالینی استفاده شود. هیچ دارویی را که حاوی داروی کلروکین است مصرف نکنید، مگر اینکه توسط پزشک تجویز شده باشد.

داروی کلروکین به گروهی از داروها تعلق دارد که به عنوان ضد مالاریا شناخته می شوند. برای پیشگیری یا درمان مالاریا، با عفونت گلبول های قرمز خون که توسط گزش پشه منتقل می شود، مقابله می کند.

با این حال، این دارو برای درمان مالاریای شدید یا پیچیده و پیشگیری از مالاریا در مناطقی که داروی کلروکین شناخته نشده است، کاربرد ندارد.

این دارو فقط با تجویز پزشک در دسترس است.

هشدار های مربوط به مصرف هیدروکسی کلروکین

در تصمیم گیری برای استفاده از دارو، خطرات مصرف آن باید در مقابل منافع آن سنجیده شود. این تصمیمی است که شما و پزشک اتخاذ خواهید کرد. برای این دارو موارد زیر باید در نظر گرفته شود:

آلرژی

اگر تاکنون واکنش غیرطبیعی یا آلرژیک نسبت به این دارو یا داروهای دیگر داشته اید، با پزشک خود مشورت کنید. همچنین اگر انواع دیگری از آلرژی مانند غذاها، رنگها، مواد نگهدارنده یا حیوانات را دارید، به متخصص بهداشت خود اطلاع دهید. برای محصولات بدون نسخه، برچسب مواد بسته بندی را با دقت بخوانید.

مصرف هیدروکسی کلروکین در کودکان

بررسی های مناسب انجام شده تا به امروز مشكلات خاص كودكان را كه مي تواند سودمندي كلروكين در پيشگيري و درمان مالاريا را محدود كند، نشان نداده است. با این حال، کودکان نسبت به بزرگسالان به اثرات این دارو حساسیت بیشتری دارند. ایمنی و اثربخشی داروی کلروکین در درمان آمبیازیس خارج روده ای در کودکان ثابت نشده است.

کودکان به این دارو بسیار حساس هستند و مصرف بیش از حد تصادفی با مقادیر کمی داروی کلروکین رخ داده است. این دارو را دور از دسترس کودکان قرار دهید.

در صورت ادامه صدای زنگ یا وزوز یا سر و صدای غیر قابل توضیح در گوش ها یا کاهش شنوایی هنگام استفاده از این دارو، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید.

در حالی که تحت درمان با داروی کلروکین هستید، بدون تأیید پزشک خود هیچگونه واکسیناسیون (مثلاً واکسن هاری) انجام ندهید.

سایر داروها را مصرف نکنید، مگر اینکه با پزشک در مورد آنها مشورت شده باشد. این شامل داروهای تجویز شده یا داروهای بدون نسخه (OTC) و مکمل های گیاهی یا ویتامین است.

مصرف دارو در سالمندان

اگرچه بررسی های مناسبی در مورد رابطه سن و اثرات داروی کلروکین در جمعیت سالمندان انجام نشده است، اما انتظار نمی رود مشکلات خاص سالمندی مفید بودن داروی کلروکین را در افراد مسن محدود کند. با این حال، بیماران سالمند به احتمال زیاد به مشکلات کلیوی مرتبط با سن مبتلا می شوند، که شاید نیاز به احتیاط و تنظیم دوز برای بیمارانی باشد که داروی کلروکین دریافت می کنند.

مصرف هیدروکسی کلروکین در شیر دهی

بررسی های کافی در مورد تعیین خطر در نوزاد در هنگام استفاده از این دارو در دوران شیردهی در زنان وجود ندارد. قبل از مصرف این دارو هنگام شیردهی، مزایای بالقوه را در مقابل خطرات احتمالی بسنجید.

تداخلات دارویی هیدروکسی کلروکین

اگرچه بعضی از داروها به هیچ وجه نباید با هم استفاده شوند، اما در موارد دیگر حتی در صورت ایجاد تعامل احتمال دارد از دو داروی مختلف استفاده شود. در این موارد، پزشک می تواند دوز دارو را تغییر دهد.

استفاده از این دارو با هر یک از داروهای زیر توصیه نمی شود. احتمال دارد پزشک تصمیم بگیرد که شما را با این دارو معالجه نکند یا برخی از داروهای دیگر را تغییر دهد.

• پیموزید
• بپریدیل
• پیموزید
• ترفنادین
• پیراكاوین
• لوومتادیل
• سیساپراید
• ساکویناویر
• تیوریدازین
• زیپرازیدون
• اوروتیو گلوکز

استفاده از این دارو با هر یک از داروهای زیر می تواند خطر عوارض جانبی خاصی را افزایش دهد، اما استفاده از هر دو دارو احتمال دارد بهترین درمان باشد. اگر هر دو دارو با هم تجویز شده باشند، پزشک می تواند دوز دارو یا تعداد دفعات استفاده از یک یا هر دو را تغییر دهد.

• کائولن
• ماگالدرت
• دیگوکسین
• آمپی سیلین
• اکسید منیزیم
• پرازیکوانتل
• کربنات کلسیم
• سیکلوسپورین
• سدیم بیکربنات
• کربنات منیزیم
• فسفات آلومینیوم
• سیپروفلوکساسین
• هیدروکسید منیزیم
• تری سیلیکات منیزیم
• هیدروکسید آلومینیوم
• کربنات آلومینیوم، پایه
• دی هیدروکسی آلومینیوم آمینو استات
• کربنات سدیم دی هیدروکسی آلومینیوم

تداخل دارویی کلروکین با غذا

برخی از داروها نباید در زمان مصرف غذا یا خوردن انواع خاصی از غذا استفاده شوند زیرا می تواند تداخل ایجاد کند. استفاده از الکل یا تنباکو به همراه داروهای خاص نیز احتمال دارد باعث ایجاد تداخل شود. با پزشک متخصص خود در مورد استفاده از دارو با غذا، الکل یا تنباکو مشورت کنید.

سایر مشکلات پزشکی

وجود سایر بیماری ها می تواند در استفاده از این دارو تأثیر بگذارد. در صورت بروز هرگونه بیماری دیگر، به خصوص موارد زیر با پزشک خود مشورت کنید:

• بیماری کلیه
• بیماری قلبی
• ضعف عضله
• مشکلات شنوایی
• پورفیریا (اختلال خون)
• پسوریازیس (بیماری پوستی)
• مشکلات خون یا مغز استخوان
• مشکلات ریتم قلب، یا سابقه قلبی
• برادی کاردی (ضربان قلب آهسته)
• هیپوکالمی (پتاسیم کم در خون)، درمان نشده
• سابقه صرع احتمال دارد خطر تشنج را افزایش دهد.
• مشکلات چشم یا بینایی (به عنوان مثال، تخریب ماکولا، رتینوپاتی)
• آلرژی به ترکیبات 4 آمینوکینولین (به عنوان مثال، هیدروکسی داروی کلروکین)
• در صورت مشکلات معده یا روده، این دارو را با احتیاط استفاده کنید. احتمال دارد این شرایط را بدتر کند.
• در صورت ابتلا به هیپومنیزمیا (منیزیم کم در خون)، با احتیاط مصرف شود. می تواند فاصله QT را طولانی کند.
• کمبود گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز (G6PD) – می تواند باعث کم خونی همولیتیک در بیماران مبتلا به این بیماری شود.
• در صورت ابتلا به بیماری کبد، از این دارو با احتیاط استفاده کنید. اثرات احتمال دارد به دلیل کندتر شدن داروی کلروکین از بدن افزایش یابد.

نحوه استفاده صحیح از هیدروکسی کلروکین

این دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. مقادیر بیشتری از آن را، برای مدت طولانی تری از دستور پزشک مصرف نکنید. انجام این کار احتمال دارد بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد.

در بیمارانی که از کلروکین برای پیشگیری از مالاریا استفاده می کنند:

• پزشک می خواهد که این دارو را 1 تا 2 هفته قبل از سفر به منطقه ای که احتمال ابتلا به مالاریا وجود دارد، شروع کنید. این کمک می کند تا ببینید که چگونه نسبت به دارو واکنش نشان می دهید. همچنین اگر واکنشی نسبت به این دارو داشته باشید، به پزشک اجازه می دهد تا با داروی دیگری جایگزین کند.
• همچنین، باید در حالی که در منطقه هستید و به مدت 4 هفته پس از ترک منطقه، این دارو را مصرف کنید. هیچ دارویی فرد را به طور کامل در برابر مالاریا محافظت نمی کند. با این حال، برای محافظت کامل، مهم است که این دارو را برای تمام مدت زمانی که پزشک تجویز کرده است، ادامه دهید. همچنین، اگر در طول سفر یا در عرض 2 ماه پس از ترک منطقه، تب ایجاد شد، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید.

اگر برای پیشگیری از مالاریا این دارو را مصرف می کنید، آن را برای تمام مدت درمان ادامه دهید. اگر قبلاً مالاریا داشتید، و بعد از چند روز احساس بهبودی می کنید باید همچنان این دارو را برای تمام مدت درمان ادامه دهید. این کمک می کند تا عفونت به طور کامل پاک شود. اگر مصرف این دارو را خیلی زود متوقف کنید، علائم احتمال دارد برگردد.

وقتی داروی کلروکین را طبق برنامه منظم مصرف کنید، بهترین نتیجه را می دهد. به عنوان مثال، اگر هفته ای یک بار برای پیشگیری از مالاریا آن را مصرف می کنید، بهتر است آن را در همان روز هر هفته مصرف کنید. اطمینان حاصل کنید که هیچ دوزی را از دست ندهید. اگر در این مورد سوالی دارید، با پزشک خود مشورت کنید.

اگر همچنین از کائولن یا آنتی اسید استفاده می کنید، حداقل 4 ساعت قبل یا بعد از استفاده از داروی کلروکین آنها را مصرف کنید. اگر آمپی سیلین مصرف می کنید، آن را حداقل 2 ساعت قبل یا بعد از استفاده از این دارو مصرف کنید.

دوز مورد نیاز کلروکین

دوز این دارو برای بیماران مختلف متفاوت خواهد بود. دستورات پزشک یا دستورالعمل های روی برچسب را دنبال کنید. اطلاعات زیر فقط دوزهای متوسط این دارو را شامل می شود. اگر دوز مصرفی متفاوت است، آن را تغییر ندهید، مگر اینکه پزشک گفته باشد.

مقدار دارویی که مصرف می کنید به قدرت دارو بستگی دارد. همچنین، تعداد دوزهایی که هر روز می گیرید، مدت زمان مجاز بین دوزها و مصرف دارو به بیماری بستگی دارد که برای آن دارو استفاده می کنید.

اگر دوز این دارو را فراموش کردید، آن را در اسرع وقت مصرف کنید. با این حال، اگر تقریبا زمان نوبت دوز بعدی است، از دوز فراموش شده صرف نظر کرده و به برنامه منظم دوز خود برگردید. دوز را دو برابر نکنید.

اگر به مدت طولانی از این دارو استفاده می کنید، بسیار مهم است که پزشک پیشرفت شما را در ویزیت های منظم بررسی کند. این کار برای اطمینان از برطرف شدن کامل عفونت و اجازه دادن به پزشک برای بررسی هرگونه اثر ناخواسته است. پزشک احتمال دارد خون، ادرار، چشم ها، گوش ها و رفلکس های زانو یا مچ پا را در حین یا بعد از استفاده از این دارو بررسی کند.

اگر علائم در عرض چند روز بهبود نیافت یا اینکه بدتر شدند، با پزشک خود مشورت کنید.

در زمان مصرف داروی کلروکین، چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

این دارو می تواند باعث مشکلات قلبی و تغییر در ریتم قلب شود. در صورت داشتن درد یا گرفتگی قفسه سینه، کاهش خروج ادرار، گشاد شدن رگ های گردن، خستگی مفرط، التهاب صورت، انگشتان، پاها یا پایین پاها، مشکل تنفس یا افزایش وزن، سریعاً با پزشک خود مشورت کنید. همچنین احتمال دارد احساس سرگیجه یا ضعف کنید، یا شاید ضربان قلب سریع، تپنده یا ناهموار داشته باشید.

این دارو احتمال دارد باعث افت قند خون (قند خون پایین) شود که می تواند خطرناک باشد.

داروی کلروکین احتمال دارد باعث مشکلات بینایی و همچنین سرگیجه یا سبکی سر شود. تا زمانی که بدانید این دارو چگونه تأثیر می گذارد، رانندگی یا کار دیگری که می تواند خطرناک باشد انجام ندهید. اگر این علائم آزار دهنده هستند، با پزشک خود مشورت کنید.

اگر در طول یا بعد از درمان تاری دید، مشکل در خواندن یا هر تغییر بینایی ایجاد شد، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید.

این دارو احتمال دارد باعث اختلالات خارج پیرامیدال (به عنوان مثال، دیستونی، دیسکینزی، بیرون زدگی زبان، تورتیکولیس) شود. در صورت بروز علائم زیر پس از استفاده از دارو، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید: مشکل در تکلم، ریزش آب، از دست دادن کنترل تعادل، لرزش عضله، لرزش یا سفتی، بی قراری، راه رفتن مختلط، سفتی اندام ها، حرکات پیچشی بدن، حرکات کنترل نشده، به ویژه صورت، گردن و پشت.

استفاده طولانی مدت از این دارو می تواند باعث ضعف عضلانی شود. اگر هنگام استفاده از این دارو ضعف عضلانی دارید، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض جانبی داروی کلروکین

همراه با اثرات مورد نیاز، یک دارو احتمال دارد برخی اثرات ناخواسته ایجاد کند. اگرچه همه این عوارض جانبی شاید رخ ندهد، اما در صورت بروز می تواند نیاز به مراقبت پزشکی داشته باشند.

برخی از عوارض جانبی معمولاً نیازی به مراقبت پزشکی ندارند. با سازگاری بدن با دارو، این عوارض جانبی از بین می رود. همچنین، متخصص مراقبت های بهداشتی احتمال دارد بتواند در مورد راه های پیشگیری یا کاهش برخی از این عوارض جانبی توضیح دهد. در صورت ادامه یا آزار دهنده بودن عوارض جانبی زیر، یا در صورت داشتن هرگونه سوال در مورد آنها، با متخصص بهداشت خود مشورت کنید:

عوارض چشمی داروی کلروکین

شایع ترین عارضه جانبی داروی کلروکین آسیب به چشم است. آسیب به شبکیه چشم احتمال دارد غیرقابل برگشت باشد. آسیب دیدگی چشم بیشتر در افرادی رخ می دهد که دارو را با دوز بالا یا طولانی مدت مصرف می کنند. علائم آسیب چشم ناشی از داروی کلروکین می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تاری دید
• مشکل خواندن
• تغییرات در زمینه بینایی

سایر عوارض جانبی نسبتاً شایع عبارتند از:

• تشنج
• سردرد
• آسیب کبدی
• حساسیت به نور
• علائم دستگاه گوارش
• ناشنوایی یا کاهش شنوایی
• آسیب به عضلات یا اعصاب
• وز وز گوش (صدای زنگ گوش)
• تغییرات اعصاب و روان، مانند روان پریشی، اضطراب و تغییرات شخصیتی

عوارض جانبی کمتر شایع عبارتند از:

• کاردیومیوپاتی
• مشکلات پوستی
• اختلالات خونی
• فشار خون پایین
• تغییر در ریتم قلب

عوارض مصرف بیش از حد داروی کلروکین

داروی کلروکین به سرعت در بدن جذب می شود. دوزهای زیاد آن می توانند کشنده باشند. علائم مسمومیت می تواند در عرض چند دقیقه رخ دهد و شامل موارد زیر است:

• تشنج
• سردرد
• حالت تهوع
• خواب آلودگی
• تغییرات بینایی
• ایست تنفسی و یا قلبی

فقط 1 گرم داروی کلروکین می تواند در کودکان کشنده باشد. در صورت مشکوک بودن به مصرف بیش از حد، در صورت امکان باید بلافاصله فرد استفراغ کند و فرد برای ادامه درمان به بیمارستان منتقل شود.

منابع:

https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements/chloroquine-oral-route/side-effects/drg-20062834?p=1

https://www.verywellhealth.com/chloroquine-uses-side-effects-dosage-4800704

[advisers limit=3 online =true skill=”15 34″]