هایپرپلازی خوش خیم پروستات چیست؟

هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) بزرگ شدن پروستات است و هنگامی رخ می دهد که سلول های غده پروستات شروع به تکثیر کنند. این سلولهای اضافی باعث التهاب غده پروستات می شوند که مجرای ادرار را فشرده و جریان ادرار را محدود می کند. BPH همان سرطان پروستات نیست و خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی دهد. با این وجود، می تواند علائمی را ایجاد کند که بر کیفیت زندگی مرد تأثیر بگذارد. BPH در مردان مسن تر از 50 سال شایع است.

پروستات، یک غده عضلانی کوچک در سیستم تولید مثل مردان است. پروستات مجرای ادرار را احاطه کرده و بیشتر مایعات را در مایع منی ایجاد می کند. عملکرد عضلانی پروستات در انتقال مایع منی از طریق آلت تناسلی در اوج رابطه جنسی کمک می کند. در بسیاری از مردان، پروستات بزرگ می شود. بعضی اوقات منجر به علائم و به مرور زمان عوارض دیگری می شود. با این حال، گزینه های درمانی برای هر یک از این شرایط وجود دارد.

چندین روش درمانی مؤثر  از جمله داروها، روشهای حداقل تهاجمی و جراحی برای بزرگ شدن غده پروستات وجود دارد، برای انتخاب بهترین گزینه، پزشک علائم، اندازه پروستات، سایر شرایط سلامتی و ترجیحات بیمار را در نظر خواهد گرفت.

هایپرپلازی خوش خیم پروستات چه علائمی دارد؟

شدت علائم در افرادی که علائم بزرگ شدن غده پروستات دارند متفاوت است، اما علائم به تدریج با گذشت زمان بدتر می شوند. علائم و نشانه های عمومی BPH شامل موارد زیر است:

• دریبل در پایان ادرار
• مشکل در شروع ادرار
• عدم توانایی در تخلیه کامل مثانه
• نیاز مکرر یا فوری به ادرار کردن
• افزایش دفعات ادرار در شب (ادرار شبانه)
• جریان ادرار ضعیف یا جریانی که متوقف می شود و شروع می شود

علایم کمتر شایع شامل موارد زیر است:

• عفونت مجاری ادراری
• عدم توانایی در ادرار کردن
• خون در ادرار یا هماچوری

اندازه پروستات لزوماً شدت علائم را تعیین نمی کند. برخی از مردان که فقط پروستات کمی بزرگ شده دارند می توانند علائم قابل توجهی داشته باشند، در حالی که سایر مردان با پروستات بسیار بزرگ شده فقط می توانند علائم جزئی ادراری را تجربه کنند. در برخی از مردان، علائم در نهایت تثبیت می شود و حتی ممکن است با گذشت زمان بهبود یابد.

سایر علل احتمالی علائم ادرار چیست؟

شرایطی که می تواند منجر به علائمی مشابه موارد ایجاد شده در پروستات بزرگ شده شود، عبارتند از:

• سنگ مثانه یا کلیه
• عفونت مجاری ادراری
• التهاب پروستات (پروستاتیت)
• سرطان پروستات یا سرطان مثانه
• مشکلات عصبی که مثانه را کنترل می کند.
• جای زخم در گردن مثانه در نتیجه جراحی قبلی
• باریک شدن مجرای ادرار (تنگی مجرای ادرار)

علت هایپرپلازی خوش خیم پروستات چیست؟

غده پروستات در زیر مثانه قرار دارد. لوله ای که ادرار را از مثانه به بیرون از آلت تناسلی (مجرای ادراری) منتقل می کند از مرکز پروستات رد می شود. هنگامی که پروستات بزرگ می شود، شروع به انسداد جریان ادرار می کند. رشد پروستات در اکثر مردان ادامه می یابد. در بسیاری از آقایان، این رشد مداوم پروستات را به اندازه کافی بزرگ و منجر به بروز علائم می شود و یا به طور قابل توجهی جریان ادرار را مسدود کند. کاملاً مشخص نیست که چه عواملی باعث بزرگ شدن پروستات می شود. با این حال، این این وضعیت می تواند از تغییر در تعادل هورمون های جنسی با افزایش سن مردان باشد.

چه عواملی خطر هایپرپلازی خوش خیم پروستات را افزایش می دهد؟

عوامل خطر برای بزرگ شدن غده پروستات، عبارتند از:

• سبک زندگی. چاقی خطر ابتلا به BPH را افزایش می دهد، در حالی که ورزش می تواند خطر را کاهش دهد.
• سابقه خانوادگی. داشتن خویشاوند خونی مانند پدر یا برادر با مشکلات پروستات به این معنی است که فرد به احتمال زیاد دچار مشکل خواهد شد.
• دیابت و بیماری های قلبی. دیابت و همچنین بیماری های قلبی و استفاده از مسدود کننده های بتا ممکن است خطر ابتلا به BPH را افزایش دهد.
• سن. بزرگ شدن غده پروستات به ندرت باعث بروز علائم در مردان جوانتر از 40 سال می شود. حدود یک سوم از مردان تا 60 سالگی علائم متوسط ​​تا شدید را تجربه می کنند و تقریباً نیمی از آنها تا سن 80 سالگی این کار را انجام می دهند.

هایپرپلازی خوش خیم پروستات باعث چه عوارضی می شود؟

عوارض پروستات بزرگ شده می تواند شامل موارد زیر باشد:

• عدم توانایی در ادرار (احتباس ادرار). برخی از مردان برای تخلیه ادرار ممکن است نیاز به لوله (سوند) در مثانه خود داشته باشد. برخی از مردان با پروستات بزرگ شده برای تسکین احتباس ادرار به عمل جراحی نیاز دارند.
• عفونت ادراری (UTI). عدم توانایی در تخلیه کامل مثانه می تواند خطر عفونت در مجاری ادراری را افزایش دهد. اگر UTI به طور مکرر اتفاق بیفتد، ممکن است نیاز به عمل جراحی برای برداشتن بخشی از پروستات باشد.
• آسیب کلیه. فشار در مثانه از احتباس ادرار می تواند به کلیه آسیب برساند یا اجازه دهد عفونت مثانه به کلیه ها برسد.
• سنگ مثانه. اینها عموماً ناشی از عدم توانایی در تخلیه کامل مثانه است. سنگ مثانه می تواند باعث عفونت، تحریک مثانه، خون در ادرار و انسداد جریان ادرار شود.
• آسیب مثانه. مثانه ای که به طور کامل خالی نشده است می تواند به مرور زمان کشیده و تضعیف شود. در نتیجه، دیواره عضلانی مثانه دیگر به درستی منقبض نمی شود و خالی کردن کامل مثانه را سخت تر می کند. بیشتر مردان مبتلا به پروستات بزرگ شده این عارضه را ایجاد نمی کنند. با این حال، احتباس حاد ادرار و آسیب کلیه می تواند تهدیدهای جدی برای سلامتی باشد.

هایپرپلازی خوش خیم پروستات چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک تشخیص بیماری را با سؤال دقیق درباره علائم و انجام معاینه بدنی شروع می کند. بررسی اولیه احتمالاً شامل موارد زیر است:

• تست دیجیتال رکتال. پزشک یک انگشت را به داخل راست روده وارد می کند تا پروستات را برای بزرگ شدن بررسی کند.
• آزمایش ادرار. تجزیه و تحلیل یک نمونه از ادرار می تواند به عفونت یا سایر شرایطی که می تواند علائم مشابهی ایجاد کرده، کمک کند.
• آزمایش جریان ادرار. در این شرایط بیمار در یک دیافراگم متصل به دستگاه اندازه گیری قدرت و میزان جریان ادرار ، ادرار می کند.
• تست حجم ادرار باقیمانده. این آزمایش را می توان با استفاده از سونوگرافی یا با قرار دادن سوند در مثانه پس از ادرار کردن برای اندازه گیری میزان ادرار در مثانه انجام داد.
• آزمایش خون. این نتایج می تواند مشکلات کلیوی را نشان دهد. PSA ماده ای است که در پروستات تولید می شود. در شرایط پروستات بزرگ شده ، سطح PSA افزایش می یابد. با این حال، بالا رفتن سطح PSA همچنین می تواند ناشی از، عفونت، جراحی یا سرطان پروستات باشد.

آزمایشات جانبی

پس از آن، پزشک ممکن است آزمایشات جانبی را برای کمک به تأیید پروستات بزرگ شده و رد سایر شرایط توصیه کند. این آزمایشات شامل موارد زیر است:

• سونوگرافی ترشحی. یک پروب سونوگرافی برای اندازه گیری و ارزیابی پروستات در راست روده وارد می شود.
• بیوپسی پروستات. بررسی بافت می تواند به پزشک در تشخیص یا رد سرطان پروستات کمک کند.
• سیستوسکوپی. یک وسیله روشن و انعطاف پذیر (سیستوسکوپ) به مجرای ادرار وارد می شود و به پزشک اجازه می دهد داخل مجرای ادرار و مثانه را ببیند. قبل از انجام این آزمایش بی حسی موضعی به بیمار داده می شود.
• مطالعات جریان ادراری و فشار. سوند از طریق مجرای ادرار به مثانه پیچیده و آب – یا معمولاً هوا – به تدریج به مثانه تزریق می شود. سپس پزشک می تواند فشار مثانه را اندازه بگیرد و میزان عملکرد عضلات مثانه را مشخص کند. این مطالعات معمولاً فقط در مردانی که مشکوک به مشکلات عصبی هستند و در مردانی که روش قبلی پروستات را انجام داده اند و هنوز هم علائم دارند، استفاده می شود.

درمان هایپرپلازی خوش خیم پروستات چیست؟

بسیاری از درمان ها برای بزرگ شدن پروستات از جمله دارو، روش های با حداقل تهاجم و جراحی وجود دارد. بهترین انتخاب درمانی برای به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• سن
• سلامتی کلی
• اندازه پروستات
• میزان ناراحتی که بیمار تجربه می کند.

در شرایطی که علائم بیمار قابل تحمل باشد، پزشک می تواند درمان را به تعویق بیندازد و علائم را به راحتی کنترل کند. برای برخی از مردان، علائم بدون درمان قابل تسکین است.

دارو درمانی

دارو رایج ترین روش برای علائم خفیف تا متوسط ​​بزرگ شدن پروستات است. گزینه ها عبارتند از:

• تادالافیل.Cialis مطالعات نشان می دهد که این دارو که اغلب برای درمان اختلال نعوظ استفاده می شود، ممکن است بزرگ شدن پروستات را نیز درمان کند.
• مهارکننده های 5-آلفا ردوکتاز. این داروها با جلوگیری از تغییرات هورمونی که باعث رشد پروستات می شوند، پروستات را کوچک می کنند. این داروها ممکن است تا شش ماه طول بکشد تا اثر کند. عوارض جانبی آن شامل انزال رتروگراد است.
• مسدود کننده های آلفا. این داروها ماهیچه های گردن مثانه و فیبرهای عضلانی در پروستات را شل و ادرار را آسان تر می کنند. مسدود کننده های آلفا معمولاً به سرعت در مردان با پروستات نسبتاً کوچک کار می کنند. عوارض جانبی ممکن است شامل سرگیجه و یک وضعیت بی ضرر باشد که در آن مایع منی به جای اینکه از نوک آلت تناسلی خارج شود به مثانه بر می گردد (انزال رتروگراد).
• درمان ترکیبی. اگر هر دو دارو به تنهائی مؤثر نباشد، ممکن است پزشک مصرف یک مسدود کننده آلفا و یک مهارکننده 5-آلفا ردوکتاز را همزمان توصیه کند.

هر نوع عمل پروستات می تواند عوارض جانبی ایجاد کند. بسته به روشی که انتخاب می شود، عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خون ریزی
• اختلال در نعوظ
• عفونت مجاری ادراری
• مشکل موقتی در هنگام ادرار
• به ندرت، از دست دادن کنترل مثانه (بی اختیاری)
• چندین نوع روش درمانی با حداقل تهاجمی یا جراحی وجود دارد.
• مایع منی به جای خارج شدن از آلت در هنگام انزال به داخل مثانه جریان می یابد (انزال رتروگراد)

برداشتن مجرای پروستات (TURP)

دامنه ای روشن در مجرای ادرار وارد می شود و جراح همه قسمت خارجی پروستات را از بین می برد. TURP معمولاً علائم را به سرعت تسکین می دهد و بیشتر مردان ادرار قوی تر دارند. بیمار، ممکن است پس از TURP به طور موقت به سوند نیاز داشته باشد تا مثانه خود تخلیه شود.

برش مجرای پروستات (TUIP)

دامنه ای روشن در مجرای ادرار وارد می شود و جراح یک یا دو برش کوچک در غده پروستات ایجاد می کند. در غده پروستات بزرگ یا متوسط ​​بزرگی، این عمل جراحی کاربرد دارد. به خصوص اگر بیمار مشکلات سلامتی دارد که سایر جراحی ها را بیش از حد خطرناک می کند.

گرما درمانی مایکروویو از الکترود  

پزشک از طریق مجرای ادرار یک الکترود مخصوص را در ناحیه پروستات وارد می کند. انرژی مایکروویو از الکترود قسمت داخلی غده بزرگ پروستات را از بین می برد، آن را کوچک می کند و جریان ادرار را کاهش می دهد. TUMT فقط ممکن است علائم را تا حدی تسکین دهد. این عمل جراحی معمولاً فقط در شرایط خاص در پروستات های کوچک مورد استفاده قرار می گیرد زیرا ممکن است درمان مجدد ضروری باشد.

فرسایش سوزن  

در این روش دامنه ای به مجرای ادراری منتقل می شود و به پزشک اجازه می دهد سوزن ها را در غده پروستات قرار دهد. امواج رادیویی از سوزن ها عبور می کنند، باعث گرم شدن و از بین بردن بافت اضافی پروستات می شوند که جریان ادرار را مسدود می کند. TUNA ممکن است در موارد انتخابی گزینه ای باشد، اما این روند به ندرت استفاده می شود.

لیزر درمانی

لیزر پرانرژی باعث از بین رفتن یا از بین رفتن بافت پروستات می شود. لیزر درمانی به طور کلی بلافاصله علائم را تسکین می دهد و خطر کمتری از عوارض جانبی نسبت به جراحی غیر لیزر دارد. لیزر درمانی در مردانی که داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنند و نباید جراحی دیگری انجام دهند کاربرد دارد.

گزینه های لیزر درمانی شامل موارد زیر است:

• روش های تحریک آمیز. روش های تحریک آمیز، مانند تخلیه لیزر هولمیوم پروستات (HoLEP)، به طور کلی کلیه بافت پروستات را که مانع جریان ادرار می شود را از بین می برد و از رشد مجدد بافت جلوگیری می کند. بافت برداشته شده از نظر سرطان پروستات و سایر شرایط قابل معاینه است. این روش ها مشابه پروستاتکتومی باز است.
• روش های تجمیعی. این روش ها باعث افزایش بافت انسدادی پروستات برای افزایش جریان ادرار می شوند.

بالابردن مجرای پروستاتیک (PUL)

برای افزایش جریان ادرار از برچسب های ویژه استفاده می شود. این روش در بیمارانی که علائم دستگاه ادراری کمتر دارند، توصیه می شود.

آمبولیزاسیون

در این روش آزمایشی، خون رسانی به  پروستات به صورت انتخابی مسدود و باعث می شود پروستات از نظر اندازه کاهش یابد.

پروستاتکتومی باز یا ربات

جراح برای رسیدن به پروستات و برداشتن بافت، برشی را در قسمت تحتانی شکم ایجاد می کند. پروستاتکتومی باز معمولاً در صورتی انجام می شود که پروستات، آسیب مثانه یا سایر عوامل پیچیده آن بسیار زیاد باشد. این عمل جراحی معمولاً به بستری شدن مدت کوتاهی در بیمارستان نیاز دارد و با خطر بیشتری برای نیاز به انتقال خون همراه است.

درمان های خانگی هایپرپلازی خوش خیم پروستات چیست؟

برای کمک به کنترل علائم پروستات بزرگ شده، سعی کنید:

• رژیم سالم را دنبال کنید. چاقی با بزرگ شدن پروستات همراه است.
• ادرار کنید و چند لحظه بعد دوباره ادرار کنید. این عمل به دوبار رد کردن معروف است.
• خودتان را گرم نگهدارید. دمای سردتر می تواند باعث احتباس ادرار شود و فوریت ادرار را افزایش می دهد.
• فعال بمانید. عدم تحرک به احتباس ادرار کمک می کند. حتی مقدار کمی ورزش می تواند به کاهش مشکلات ادراری ناشی از بزرگ شدن پروستات کمک کند.
• مواد ضد احتقان یا آنتی هیستامین ها را محدود کنید. این داروها عضلات اطراف مجرای ادرار را کنترل می کنند که جریان ادرار را کنترل می کند و باعث دفع ادرار سخت تر می شود.
• مصرف نوشیدنی ها را در شب محدود کنید. یک یا دو ساعت قبل از خواب چیزی بنوشید. آنها می توانند تولید ادرار را افزایش داده، مثانه را تحریک کرده و علائم را بدتر کنند.