در دنیایی که نشانه بیماریها اغلب زمانی آشکار میشوند که خیلی دیر شده، هوش مصنوعی قدمی فراتر گذاشته است؛ تشخیص پیش از ظهور علائم! این فناوری شگفتانگیز میتواند نشانههای پنهان بیماریها را در عمق سلولها شناسایی کند، پیش از آنکه بدن حتی فریاد هشدار سر دهد.
محققان ابزاری نوین به نام DOLPHIN ساختهاند که قادر است تا نشانگرهای پنهان بیماری را درون سلولهای منفرد آشکار کنند؛ نشانههایی که پیشتر حتی از دید دانشمندان هم پنهان مانده بودند. DOLPHIN فراتر از سطح ژن حرکت میکند و به کاوش در جزئیترین اجزای آن، یعنی اگزونها میپردازد تا تصویری شفافتر از حالت واقعی سلولها ارائه دهد.
الگوریتمهای هوشمند این سیستم همچون کارآگاهان زیستی، کوچکترین تغییرات سلولی را شناسایی میکنند تا پیش از بروز علائم هشدار دهند. این ابزار گامی بزرگ به سوی آیندهای است که در آن علم نه تنها درمان میکند؛ بلکه بیماری را پیشبینی و از آن پیشگیری خواهد کرد.
مطالعه بیشتر: هوش مصنوعی از حرف زدن شما میفهمد آلزایمر دارید یا نه!
کاربرد ابزار DOLPHIN در تشخیص بیماریهای پنهان
ابزار DOLPHIN یکی از نمونههای پیشرفتهای است که نشان میدهد چگونه هوش مصنوعی در حال گشودن درک ما از زیستشناسی سلولی در سطحی بیسابقه است. در واقع کاری که DOLPHIN انجام میدهد، فراتر از تحلیل صرفِ دادههای ژنومی معمول است.
کاربردهای ابزار DOLPHIN به شرح زیر هستند:
- تحلیل در سطح اگزونها (Exons): بیشتر ابزارهای فعلی ژنتیک فقط کل ژنها را بررسی میکنند؛ اما DOLPHIN تمرکز خود را روی اگزونها گذاشته است، بخشهایی از DNA که در نهایت پروتئینها را میسازند. نحوه ترکیب این اگزونها میتواند تعیین کننده نوع پروتئین تولیدی و در نتیجه وضعیت سلامت یا بیماری سلول باشد.
- مدلسازی “حالتهای سلولی“: هوش مصنوعی DOLPHIN با یادگیری از دادههای RNA و پروتئینی، میتواند الگوهای پنهان فعالیت ژنی را کشف کند، الگوهایی که حتی زیستشناسان با روشهای سنتی قادر به دیدن آنها نبودند. این یعنی میتوان حالتهای سلولی ناسالم را قبل از بروز علائم فیزیکی بیماری شناسایی کرد.
- کاربرد در پزشکی شخصی: با این سطح از دقت این ابزار هوش مصنوعی، پزشکان میتوانند بفهمند که چرا درمانی برای یک بیمار مؤثر است، ولی برای دیگری نیست؛ بنابراین DOLPHIN میتواند نقش کلیدی در تطبیق درمانها با ساختار ژنتیکی و سلولی هر فرد ایفا کند.
- تأثیر بالقوه: این فناوری میتواند در آینده برای تشخیص زودهنگام سرطانها، بیماریهای عصبی، خودایمنی و اختلالات ژنتیکی به کار رود، حتی زمانی که سلولها هنوز ظاهراً سالم به نظر میرسند.
