وقتی تصمیم به برداشتن رحم تنها بر اساس درد یا ناراحتی گرفته شود، آیا فرد مطلع است که این عمل ممکن است سکته مغزی را به همراه بیاورد؟ محققان تازهترین مطالعات را منتشر کردهاند که نشان میدهند هیسترکتومی نه فقط بر کیفیت زندگی مؤثر است، بلکه ریسک مشکلات قلبی و عروقی نظیر سکته مغزی را نیز افزایش میدهد.
در یک مطالعه با دنبال کردن بیش از ۲۱ هزار زن به مدت متوسط 8.3 سال، نشان داده شده که هیسترکتومی همراه با برداشتن هر دو تخمدان oophorectomy دوطرفه خطر سکته را به میزان ۱۸٪ بیشتر نسبت به زنانی که این عملها را انجام ندادهاند افزایش میدهد؛ حتی هیسترکتومی به تنهایی نیز با ۵٪ افزایش خطر همراه بوده است.
مطالعه بیشتر: چاپ جفت جنین؛ انقلابی برای نجات جان مادران
هیسترکتومی بدون تخمدانها چه خطراتی دارد؟
مطالعات متعددی نشان دادهاند که برداشتن رحم (هیسترکتومی) به تنهایی، بدون حذف تخمدانها نیز با افزایش خطر سکته مغزی همراه است، هرچند این افزایش به مراتب کمتر از زمانی است که تخمدانها نیز برداشته شوند.
در تحلیل ترکیبی (meta-analysis) بر پایه دادههایی از بیش از دو میلیون زن، زنان دارای هیسترکتومی تنها ۵٪ بیشتر احتمال سکته مغزی نسبت به زنانی که رحمشان دست نخورد، نشان دادهاند.
در مطالعهای در کره جنوبی که زنان زیر ۵۰ سال را دنبال کردهاند، هیسترکتومی پیش از یائسگی معمولی با افزایش معنیدار خطر حوادث قلبی و عروقی دیده شده است؛ خطر سکته مغزی در این گروه نسبت به گروه کنترل با HR برابر ۱٫۳۱ و بازه اطمینان ۱٫۱۲ تا ۱٫۵۳ افزایش یافته است.
مکانیسم این اثر هنوز به صورت قطعی شناخته نشده است؛ اما کاهش استروژن ناشی از قطع تخمدانها یا آسیب به جریان خون تخمدانی ممکن است منجر به یائسگی زودرس، افزایش هماتوکریت و سطوح آهن در خون گردد که همگی عوامل شناختهشده در افزایش احتمال سکته و بیماریهای عروقیاند.
هیسترکتومی همراه با حذف هر دو تخمدان؛ افزایش خطر سکته چگونه و به چه میزان؟
تحقیقات جدید به وضوح نشان دادهاند که هیسترکتومی همراه با oophorectomy دوطرفه (برداشتن هر دو تخمدان) خطر سکته مغزی را به مراتب بیشتر از هیسترکتومی تنها افزایش میدهد. در همان متاآنالیزی که بیش از دو میلیون زن را در بر داشته است، خطر سکته در زنانیکه رحم و دو تخمدانشان برداشت شده، ۱۸٪ بیشتر از زنانی که هیچ یک از این اعمال را انجام ندادهاند، گزارش شده است.
به علاوه، مطالعهای از دادههای NHANES مربوط به ایالات متحده، با پیگیری متوسط ۸٫۳ سال، نشان داد که در گروهی که هر دو تخمدان برداشته شدهاند، افزایش معنیداری در مرگومیر ناشی از سکته ثبت شده است؛ اما در گروهی که فقط هیسترکتومی انجام شده باشد یا تخمدان کم یا یکطرفه حذف شده باشد، افزایش خطر کمتر یا نامشخص بوده است.
اهمیت سنی در این موضوع بسیار چشمگیر است: زنانی که تحت این اعمال قرار گرفتهاند قبل از یائسگی طبیعی، احتمال بیشتری دارند که دچار سکته مغزی شوند؛ این امر به این دلیل است که کاهش ناگهانی استروژن، قطع خونرسانی تخمدانی و تغییرات فیزیولوژیکِ بعد از یائسگی پیش از موعد، آسیبپذیری عروقی را افزایش میدهند.